Argos

BVD-dossier Manusama: 40 jaar gezocht naar een speld in de hooiberg

Argos dook samen met OVT in het geheime persoonsdossier van ir. Manusama die van 1966 tot 1993 president in ballingschap was van de RMS (Republiek der Zuid Molukken). Ook in de roerige jaren zeventig toen Molukse jongeren diverse keren tot gewapende actie overgingen.

Door: Rik Delhaas

De BVD heeft 71.000 dossiers van personen over wie zij informatie verzamelden overgedragen aan het Nationaal Archief. Het gaat dan voornamelijk om communisten die mogelijk staatsgevaarlijk waren.

Van Manusama bestaat er een omvangrijk dossier dat een periode van bijna 40 jaar beslaat. Met name uit de periode van de jaren zeventig, toen Molukse jongeren treinen kaapten waarbij doden vielen, verzamelde de BVD een enorme hoeveelheid informatie over Molukkers en ir. Manusama.

Zaterdag 16 december, 14 uur, NPO Radio 1

Abonneer je op Argos-podcast

De wekelijkse radio-uitzending van Argos is ook te beluisteren als podcast via ►Spotify ►ApplePodcasts ►Stitcher ►RSS-feed. Meer weten? Klik hier.

sprekers

Frieda Tomasoa

Vertrouweling van Johan Manusama, vanaf 1970 betrokken bij de RMS-strijd

Jantje Mattitaputty

Betrokken bij de poging tot gijzeling van de Indonesische consul in 1974

Kees Jan Dellebeke

Oud-medewerker BVD en jarenlang werkzaam op de Molukse desk

Dick Engelen

Oud-medewerker BVD, korte tijd hoofd van de afdeling CF waar de Molukse desk onder viel en ‘chroniquer’ van de BVD, schreef diverse boeken over de BVD.

Wim Manuhutu

Historicus verbonden aan de Vrije Universiteit van Amsterdam en oud-directeur van het Moluks Museum

John Wattilete

Huidig president van de RMS-regering in ballingschap en advocaat in Amsterdam

Rik Delhaas

Onderzoeksjournalist Argos 

achtergrond

Argos-journalist Rik onderzocht persoonsdossier in het Nationaal Archief

Eind 2022 droeg de Algemene Inlichtingen- en Veiligheidsdienst (AIVD) zo’n 71.000 dossiers uit de periode 1945–1998 over aan het Nationaal Archief. Het gaat om persoonsdossiers van de voormalige Centrale Veiligheidsdienst (CVD) en de Binnenlandse Veiligheidsdienst (BVD). De afgelopen maanden bezocht Argos het Nationaal Archief om een van de dossiers te onderzoeken.

Binnenlandse Veiligheidsdienst hield Molukse president Manusama 40 jaar lang in de gaten

Van agenten in de bosjes tot de inzet van informanten: jarenlang hield de Binnenlandse Veiligheidsdienst (BVD), de voorloper van de huidige AIVD, de top van de Republiek der Zuid-Molukken (RMS) nauwlettend in de gaten. Argos dook in het persoonsdossier van ir. Johan Manusama, toenmalig president in ballingschap van de RMS, en vond daarin maar liefst vier decennia aan inlichtingen en geruchten over de Molukse gemeenschap in Nederland. Via hem, en anderen, probeerde de BVD cruciale informatie in te winnen over activiteiten binnen de Molukse gemeenschap.

OVT: Het Spoor Terug: Manusama, vriend of vijand

zondag 17 december tussen 10-12u op NPO Radio 1

Bijna veertig jaar lang hield de Binnenlandse Veiligheidsdienst ir. Johan Alvarez Manusama in de gaten. Hij was president in ballingschap van de RMS, de Republiek der Zuid Molukken. De Zuid-Molukkers die vooral bekend werden door de gewelddadige treinkapingen midden jaren ’70. Manusama is één van de ruim 70.000 mensen van wie het persoonsdossier eind 2022 openbaar is gemaakt.