500 x this american life

Nikki Dekker ,

er was een tijd dat ira glass zijn radioshow 'american whatever' wilde noemen. inmiddels heeft het beroemde documentaireprogramma de 500ste aflevering achter de rug. redacteur nikki dekker is een fan en tipt haar favorieten uit 500 uur radio.

Jarenlang was This American Life volkomen onbekend bij het Nederlandse publiek. In 2010, toen openluchtbioscoop Pluk de Nacht een compilatie van het gelijknamige televisieprogramma uitzond, sprak producer Ira Glass vanuit Chicago de Amsterdamse bezoekers toe: 'Hoe jullie in Nederland ons programma kennen, is mij een raadsel.'

Valse bescheidenheid natuurlijk, want TAL wordt over de hele wereld beluisterd en gedownload. Sinds een paar jaar is komen daar ook steeds meer Nederlandse luisteraars bij. Is het programma jou nog onbekend? Dan kun je deze week je lol op: het hele archief is nu online, met 500 icoontjes voor elke aflevering ooit gemaakt. Je kunt natuurlijk lukraak op plaatjes klikken, maar als ik jou was, zou ik hier beginnen:

#1 notes on camp (1998)

Er is geen goede reden te verzinnen waarom dit de beste aflevering ooit is. Waarschijnlijk is het dat ook niet. Het is wel de beste aflevering om je luisterrelatie met This American Life te beginnen: ongedwongen, romantisch, een beetje spannend, en vooral heel erg leuk. Deze aflevering over zomerkampen verenigt het grote onbekende (die wekenlange Amerikaanse zomerkampen) met nostalgie naar je eigen (Hollandse) kindertijd. Als Notes on Camp aan staat, is het gelijk zomer.

► luister tip #1

#2 what happened at dos erres (2012)

In 1982 werden alle dorpelingen van Dos Erres vermoord door het nationale leger. Dertig jaar later krijgt Oscar Ramirez een vreemd telefoontje. Een onbekende vrouw vertelt hem over het bloedbad, waarbij twee jongetjes ontsnapten - en dat hij een van die jongetjes is.

Toen ik deze aflevering luisterde, liep ik de 6 kilometer naar het huis van een vriendin toe, om bij aankomst rondjes te blijven lopen tot het verhaal afgelopen was. Een overdonderende uitzending die de 'ver van mijn bed show' van vroegere oorlogen en verre oorden heel dichtbij brengt.

► luister tip #2

#3 harper high school

Een recente, maar veelbesproken en invloedrijke uitzending - of nou ja, eigenlijk is het een tweeluik. De verslaggevers van This American Life verbleven vijf maanden lang op Harper High School, Chicago, waar alleen al in het afgelopen jaar 29 (ex-)scholieren zijn neergeschoten. 29. De verslaggevers proberen erachter te komen wat de ongeschreven regels van gangs zijn, en hoe je als tiener in een levensgevaarlijke wijk toch naar het eindejaarsgala kunt gaan. Het resultaat is een aflevering die de geleefde werkelijkheid van 'bekende' thema's als vuurwapenbezit en schietpartijen kritisch en nauwkeurig onderzoekt.

► luister tip #3

#4 in dog we trust (2000)

This American Life is niet alleen een ernstig journalistiek programma, maar bij tijd en wijlen ook ontzettend grappig. Neem In Dog We Trust, de aflevering over huisdieren. Van kattentelevisie en een uiterst kranig gordeldier tot een vrouw die jaloers wordt op de kat van haar geliefde. Bovendien is dit een van de afleveringen met een verhaal van David Sedaris erin - altijd een aanrader.

► luister tip #4

luisteren!