Afrekening

Maar het viel mee, aan het eind van de film kun jemet eigen ogen zien hoe de vader zijn zoontje knuffelt. Daar kan het dus niet aan gelegen hebben. Hoewel ik besef dat de blijvende mislukking intellectueel en artistiek hoger staat aangeschreven, moet ik bekennen dat ik in mijn privéleven meer een liefhebber van het happy end ben. De vraag is: hoe lang kun je je ouders hun misstappen blijven verwijten, en hoe betrouwbaar is je geheugen eigenlijk.
Ik was ooit bevriend met een klasgenoot uit een zeer gefortuneerde familie. Zijn vader had nooit hoeven werken, hij was geboren in het geld. Ze woonden in een vrijstaande villa aan het Dijsselhofplantsoen in Amsterdam, we fietsten elke ochtend samen naar school, waar de meeste leraren linkse sympathieën hadden. Toen we op de leeftijd waren gekomen dat we begrepen dat het marxisme de enige redding voor de mensheid was, richtte hij zijn pijlen op de schilderijenverzameling van zijn vader. Pas later drong het tot me door wat daar hing, Franse impressionisten, Duitse expressionisten en Nederlandse eenlingen als Mondriaan en Breitner, beroemdheden die in het museum thuishoorden. En daar ging het aanzwellende conflict tussen vader en zoon dan ook over. Kunst was voor iedereen, mocht niet verborgen worden in een onneembare villa aan het Dijsselhofplantsoen. Het liep zo uit de hand dat hij het huis verliet en vooral tot verdriet van zijn moeder door Europa ging liften. Het is toch goed gekomen, toen het echt bestaande marxisme te hard en te bitter voor hem bleek. Hij stapte over op de bescherming van het klimaat, een meer romantische vorm van protest. Tegenwoordig bezoekt hij congressen over kleinschalige landbouw. Hij woont in een eenzaam huis in Sleeswijk-Holstein, ik ben kort geleden bij hem op bezoek geweest. We hebben berustend over vroeger gepraat. In de sobere zitkamer zag ik twee schilderijen, een Monet en een Mondriaan.