Ruwweg zetten burgers sociale media in voor twee doeleinden: om mededelingen te doen van huiselijke aard bijvoorbeeld ‘heerlijk scholletje gebakken’ en daarbij dan een foto van het scholletje. Waar overigens niets mis mee is. Allicht zijn er vrienden en andere voyeurs geïnteresseerd in dat scholletje.
En ze worden gebruikt om politiek getinte mededelingen te doen, in de praktijk veelal om verontwaardiging te tonen.
De mens is selectief, interessant is hoe de selectie tot stand komt. Zo zal de verontwaardiging van Nederlanders op sociale media veelal een vrij getrouwe weerspiegeling zijn van berichtgeving in de Nederlandse media. In Congo zijn het afgelopen decennium miljoenen doden gevallen, maar wij hebben niets met Congo, dus weinig verontwaardiging over Congo.
Het verspreiden van verontwaardiging verplicht in de regel tot niets. In zeldzame gevallen wordt opgeroepen tot het bijwonen van een demonstratie, een enkele keer wordt gevraagd een bepaald product, bijvoorbeeld de plofkip, niet te kopen.
Wat maakt morele verontwaardiging tot zo’n aangename emotie? Om te beginnen de sensatie dat men zelf uiterst beschaafd is, in tegenstelling tot het gedrag van degene over wie men verontwaardigd is. Is men bijvoorbeeld verontwaardigd over Poetin, dan toont men alleen al door verontwaardiging te uiten dat men anders is dan Poetin en al die Russen die hem steunen, dat men uiterst beschaafd is.
Wat dat betreft werkt morele verontwaardiging een beetje als het oude kolonialisme. Men beweert het licht in de wereld te willen verspreiden, maar wat men eigenlijk wil is een ongelijke machtsverhouding creëren waarbij de een, degene die het licht verspreidt, hoog boven degene staat die het licht nodig heeft.
Goudsblom schreef al dat moraal macht uitoefenen is zonder van macht te reppen. Helaas vergeet het morele volk graag wat er allemaal over moraal geschreven is.
Overigens heb ik sterk de indruk dat sociale media niet of nauwelijks worden gebruikt om pikante filmpjes of foto’s te verspreiden. Soms wel filmpjes van gruwelijke misdaden, het onthoofden van mensen bijvoorbeeld, maar dan nooit om de kijker op te winden, alleen om verontwaardiging op te wekken.
Verontwaardiging is allicht ook opwinding.
Ruwweg zetten burgers sociale media in voor twee doeleinden: om mededelingen te doen van huiselijke aard bijvoorbeeld ‘heerlijk scholletje gebakken’ en daarbij dan een foto van het scholletje. Waar overigens niets mis mee is. Allicht zijn er vrienden en andere voyeurs geïnteresseerd in dat scholletje.