vrouwen- en allochtonengedoe

‘We willen drie generaties feministen voor het interview! En dan plaatsen we het in de week van 8 maart, vrouwendag,’ zei de Telegraaf-redactrice, werkzaam voor het katern Vrouw. Zodoende schoven NRC-columniste Simone van Saarloos (24), schrijfster Anja Meulebelt (70) en ik (42) aan voor een interview over feminisme anno nu. Een fotograaf positioneerde ons knuffelend tezamen- geen generatiekloven te bekennen- en we spraken uitgebreid over glazen plafonds, de noodzaak tot mannen-emancipatie, de seksuele (on)vrijheid van de vrouw 50 Shades of Grey, de economische (on)zelfstandigheid van Nederlandse vrouwen en de eeuwige bottleneck van de combinatie arbeid en zorg.

Een dag later krijgen we het bericht dat het verhaal is geweigerd. Het zou ‘achterhaald en niet nieuwswaardig’ zijn. Alhoewel het al stond ingepland en was goedgekeurd door de eindredactrice van het katern werd het verhaal door een mannelijke opperbaas alsnog afgekeurd. Vrij uniek in krantenland, dat een stuk na al die moeite (fotograaf, locatie, journalist, drie generaties verzameld, etc.) rigoureus wordt afgeschoten. Een toonbeeld van hoe het werkt in de media: degene met macht bepaalt wat relevant is en welk perspectief er wordt gehoord. Nu was het misschien te utopisch om te verwachten dat de Telegraaf open zou staan voor een inhoudelijk verhaal over emancipatie,  ‘vrouwengedoe’ is niet Telegraaf-nieuwswaardig. Wel nieuwswaardig vrouwengedoe is mode en koken, blijkt uit een komende bijlage van de krant.

Ook bij de publieke omroepen was dit vroeger aan de hand. Toen ik voor het eerst mijn plan voor Beperkt Houdbaar plan pitchte bij een paar eindredacteuren (over de invloed van het schoonheidsideaal) had ik weinig succes. Ze vonden dat ik boven het onderwerp zou moeten staan. Hoofdschuddend: ‘Jij ben intelligent, Sunny, over zulke futiliteiten hoef jij je toch geen zorgen te maken?' Ze vonden het onderwerp oppervlakkig: 'Wij houden ons bezig met kwesties die ertoe doen.’ Mijn andere voorstellen, een over pornografie en de invloed daarvan op de mainstreamcultuur en een over abortus, werden ook van tafel geveegd. Die waren ‘te jaren zeventig’, en ‘weinig vernieuwend’. Ik droop af. Het persoonlijke was allang niet meer politiek.

Nu is alles anders, in ieder geval bij de VPRO. Alhoewel in beeld nog voornamelijk mannen te zien zijn, is het achter de schermen vrij gelijkwaardig. Mijn baas bij de afdeling documentaire is een vrouw. Een van de twee hoofdredacteuren televisie is een vrouw. Tegenlicht wordt gerund door twee vrouwen. Ik druip doorgaans niet meer af nadat ik voorstellen heb gepitcht en dat komt deels doordat vrouwen nu meer macht hebben. Ik wil daarmee geenszins suggereren dat alle vrouwen dezelfde smaak hebben. Of dat mannen geen geëmancipeerde eindredacteuren kunnen zijn. En natuurlijk krijg ik nu meer ruimte dan vroeger, simpelweg omdat ik meer ervaring heb en bekender ben. Maar toch: iemand die zich makkelijker kan identificeren met een bepaald perspectief is sneller overtuigd van de noodzaak van dat verhaal.  

Qua vrouwen heeft de VPRO een slag gemaakt (behalve het gebrek aan vrouwelijke presentatoren dan). Maar het is hier nog steeds prehistorisch wat betreft etnische diversiteit; er werken weinig tot geen donkere Nederlanders. Laat staan dat ze vertegenwoordigd zijn in hogere echelons. Zoals een freelancer van Marokkaanse afkomst laatst zei: ‘Hilversum lijkt wel een Arisch verbeteringskamp.’

Dat is zwaar problematisch. Alle Nederlandse burgers moeten zich gerepresenteerd kunnen voelen door media die betaald worden met publieke middelen. Dat is feitelijk de opdracht van de publieke omroep. Dat betekent dus niet enkel programma’s weggestopt onder de noemer ‘diversiteitshoekje’ op zaterdagmiddag. Niet alleen maar programma’s over moslims, maar laat moslims in redacties meedenken en maken. In talkshows moeten meer experts en denkers met een bi-culturele achtergrond te zien zijn, zodat niet-witte Nederlanders meepraten op gelijkwaardige voet. Een verscheidenheid van perspectieven, netwerk en invalshoeken voorkomt cliché's en stereotype denkbeelden. Vooral in deze tijden, waarin polarisatie en vervreemding om de hoek liggen, heeft de publieke omroep als taak alle perspectieven te vertegenwoordigen. Zodat een fictie-serie over een arme wijk in Rotterdam niet meer afgekeurd kan worden door de leiding bij de NPO met als reden ‘te veel allochtonengedoe’. Zodat jonge programmamakers met een bi-culturele achtergrond hun plannen kunnen pitchen bij mensen die de noodzaak ervan in kunnen voelen, dat er bij 3FM ook dj’s draaien die niet wit zijn en dat het niet meer enkel witte mannen in C&A-pakken zijn die bepalen wat relevant en nieuwswaardig is.