Grungeband Pearl Jam werd tegen wil en dank steeds groter en succesvoller. Op het Deense festival Roskilde ging het mis.

Pearl Jam 20
Canvas, 22.30-0.25 uur

Dat zanger Eddie Vedder in 1992 op Pinkpop vanaf een camerakraan het publiek in springt, blijkt in de documentaire Pearl Jam Twenty geen op zichzelf staand incident te zijn. Waar mogelijk klimt Vedder, om soms op vijftig meter hoogte als een aap aan het plafond te slingeren. ‘Steeds hoger en hoger,’ lacht de zanger in Twenty, ‘want de vorige keer ging het ook goed. Ik wilde de mensen iets geven om nooit te vergeten, ook al riskeerde ik daar mijn leven mee.’
Hoewel de bandleden zich na de Pinkpopshow oprecht overweldigd tonen door het immense publiek, is de explosie aan energie ze niet vreemd. We zien het vijftal regelmatig over het podium kronkelen en op elkaar inbeuken. Soms kunnen de bandleden niet slapen van de buzz die de optredens opleveren. Debuutalbum Ten wordt zo’n succes, dat de gekte bij shows alleen maar toeneemt. De groep probeert tevergeefs een hype de kop in te drukken, uit angst om als ‘commerciële band’ gezien te worden. ‘De manier waarop mensen je zien verandert,’ vertelt Vedder. ‘Dat heb ik geen controle over. Ik kan er echter wel voor kiezen om geen interviews en televisieoptredens te doen.’
Ondanks alle hoogtepunten staat de gehele documentaire lang een grote olifant in de kamer. Tijdens een optreden op het Deense festival Roskilde in 2002 gaat het gruwelijk mis. Pearl Jam probeert het dringende publiek herhaaldelijk rustig te krijgen. Desondanks sterven er negen fans door verdrukking. De bandleden zijn er kapot van, en delen hun carrière sindsdien op in pré- en post-Roskilde.
Toch gaat Pearl Jam verder – Vedder kon het gebeurde naar eigen zeggen alleen verwerken door weer voor een publiek te staan. De wilde haren zijn ze kwijt: volgens de bandleden zijn de lose your mind-shows moeilijk te geven nu ze volwassener zijn. Het opwindende is er daardoor een beetje vanaf bij de grungeband. Daar lijdt de jubileumdocumentaire Twenty echter niet onder: het verhaal rond Pearl Jam is zo intrigerend en omvangrijk, dat er geen tijd is voor suffe opnamesessies en uitgebreide albumanalyses. Dat zegt, met het oog op de gemiddelde muziekdocumentaire, wel genoeg.