VPRO Import: Bravehearts
Nederland 2, 0.05-1.30 uur
De Noorse filmmaakster Kari Anne Moe (1976) wilde een film maken over middelbarescholieren met politieke ambities. Dus liet Moe in 2009 tijdens een casting 135 jongeren opdraven. Ze koos er uiteindelijk vier uit ‘op wie je verliefd zou kunnen worden’: Johanne zet zich in voor de Arbeiderspartij, Henrik vertegenwoordigt de rechts-populistische Vooruitgangspartij, Sana is lid van de Jonge Socialisten en Haakon voelt zich thuis bij de Conservatieven.
In de film Bravehearts (première Idfa 2012) volgt de kijker het ijverige viertal in de voorbereidingen op de schooldebatten die zij zullen voeren. De debatten zijn belangrijk om stemmen mee te winnen tijdens de schoolverkiezingen die de Noorse middelbare scholen jaarlijks houden. Scholieren stemmen dan op partijen die het Noorse politieke landschap weerspiegelen. De uitslagen gelden als belangrijkste poll in de aanloop van de nationale parlementsverkiezingen.
Johanne, Hendrik, Sana, en Haakon: ze hebben idealen zoals dat past op die leeftijd, vlagen van onzekerheid, en een onstuitbare drang om de wereld te verbeteren. Een aardige coming of age-documentaire die solide voortkabbelt.
Maar dan. Op de helft van de film gebeurt er iets huiveringwekkends. De kijker ziet Johanne op 21 juli 2011 vrolijk vertrekken naar het zomerkamp van de Arbeiderspartij op het eiland Utoya, dat een dag later in een bloedige hel zal veranderen als Anders Breivik daar in rustig en koelbloedig tempo 69 jongeren doodschiet. Zij overleeft de aanslag, en Moe laat Johanne slechts een paar dagen na het drama haar aangrijpende vluchtverhaal voor de camera vertellen.
Bijna een kwartier lang, in één onafgebroken shot valt de horror te horen die Johanne meemaakte. Hoe pakte Moe, die met haar filmcrew het eiland verliet drieënhalf uur voordat Breivik arriveerde, na de aanslag de draad als regisseur weer op? ‘Ik wilde een film maken over jonge mensen die zich politiek aan het ontwikkelen zijn en die de behoefte hebben inhoudelijk serieus behandeld te worden, als volwassenen, licht Moe toe. ‘Maar 22 juli veranderde alles: in één klap verloor Noorwegen zijn onschuld, jongeren werden nu wel erg snel de volwassenheid in geduwd. Ik besloot om door te gaan met de film, omdat ik denk dat het waardevol is om het geluid van de scholieren voor en na 22 juli te laten horen. Ook geluiden die in mijn land misschien gevoelig liggen.
Bijna een kwartier lang, in één onafgebroken shot valt de horror te horen die Johanne meemaakte. Hoe pakte Moe, die met haar filmcrew het eiland verliet drieënhalf uur voordat Breivik arriveerde, na de aanslag de draad als regisseur weer op? ‘Ik wilde een film maken over jonge mensen die zich politiek aan het ontwikkelen zijn en die de behoefte hebben inhoudelijk serieus behandeld te worden, als volwassenen, licht Moe toe. ‘Maar 22 juli veranderde alles: in één klap verloor Noorwegen zijn onschuld, jongeren werden nu wel erg snel de volwassenheid in geduwd. Ik besloot om door te gaan met de film, omdat ik denk dat het waardevol is om het geluid van de scholieren voor en na 22 juli te laten horen. Ook geluiden die in mijn land misschien gevoelig liggen.
'Met de film tour ik momenteel langs middelbare scholen. Ik hoop dat ik de boodschap kan uitdragen dat mensen elkaar niet op het eerste gezicht moeten beoordelen. Breivik was lid van de partij die Haakon vertegenwoordigt. Desondanks moet er ruimte zijn om te strijden voor politieke kwesties op een democratische manier. Het is belangrijk om te verdedigen wat werd aangevallen.’