De achtste lichting One Night Stand-films begint met Verzet, aangekondigd als ‘de eerste Nederlandse komedie over de Tweede Wereldoorlog’. ‘We wilden een film die op het randje is, maar er niet overheen gaat.’

One night stand: Verzet
Nederland 2, 21.05-22.00 uur

‘Ik wilde al heel lang een film maken over iemand die een hekel heeft aan zijn onderduiker. Dat vond ik zo’n grappig gegeven,’ vertelt scenarioschrijver Luuk van Bemmelen (34). Samen met regisseur Rob Lücker (36) voerde hij die droom uit, in de vorm van de film Verzet. Hierin zien we hoe de neurotische porseleinverzamelaar Fons (René van ’t Hof) tegen betaling de verwende Joodse onderduikster Rachel (Sanne Vogel) in huis krijgt. Dan komt de Duitse Obersturmbannführer Schlatmann (Porgy Franssen) in Fons’ leven: de twee delen dezelfde passie voor porselein.
Verzet is de openingsfilm van de nieuwe reeks One Night Stands. Onder die noemer worden elk jaar acht middellange films van jonge makers geproduceerd, met steun van het Mediafonds, VPRO, NTR en Vara.
‘We hadden onze twijfels of we wel geselecteerd zouden worden,’ vertelt Van Bemmelen. ‘Omdat Verzet wel iets anders is dan veel andere One Night Stands. Het is geen coming of age-verhaal ofzo.’ Lücker: ‘We hadden ook geen maatschappelijk actueel thema, en we voldeden niet aan de eis dat een One Night Stand geen periodefilm mag zijn. Toch geloofden we er helemaal in.’

© pief weyman

Rob Lücker

Hoe waren de reacties op het Nederlands Filmfestival?
LvB: ‘Er werd hard gelachen, maar ook een beetje besmuikt. Zo van: hahahaha... oei. Dat is precies wat we wilden: een heel grappige film maken die soms op het randje is, maar er niet overheen gaat. Al zullen er natuurlijk ook kijkers zijn die vinden dat wij te ver gaan – dat hou je toch. Zo speelde ik ooit in een commercial voor tandpasta, ik was een jogger die een politieagente zoende, en toen kwamen er klachten van de bond van vrouwelijke politieagenten. Er zijn altijd wel mensen die zich gekwetst voelen. Maar daar laten wij ons niet door tegenhouden.’
RL: ‘Volgens mij is de Tweede Wereldoorlog, als je er objectief naar kijkt, een spektakel dat zichzelf zo serieus neemt dat je er wel comedy over moet maken. Net zoals in de Asterix en Obelix-strips grappen worden gemaakt over de Romeinen.’
LvB: ‘Het is ook een generatieding. Ik merkte dat het idee van Verzet in onze eigen generatie met applaus werd begroet, iedereen vond het supergrappig. Terwijl de generatie van mijn ouders toch wat meer reserves had. Ik snap dat wel. Maar goed, wij zijn nu aan de beurt hè?’

© pief weyman

René van 't Hof en Sanne Vogel

Is de Tweede Wereldoorlog echt nog zo’n taboe?
RL: ‘Nou, er worden best grappen over gemaakt, kijk maar naar Hans Teeuwen of naar Jiskefet. Maar in de film is het vrij nieuw. In Engeland gebeurt het natuurlijk al heel lang, met ’Allo ’Allo! bijvoorbeeld. De Britten komen daar makkelijker mee weg, omdat er bij hen niemand op transport is gezet. Zij zijn een afgesloten eilandje geweest destijds en ze kunnen daardoor met humor naar het meest verschrikkelijke ooit kijken. Zonder dat enorme schuldgevoel.’
LvB: ‘Voor Verzet zijn we naar het Niod geweest om wat vragen te stellen over de oorlog. We waren best zenuwachtig over hoe ze zouden reageren op ons verhaal. Maar ze waren heel positief en ze noemden het eigenlijk heel realistisch. Ze vertelden ons dat de manier waarop het onderduiken neergezet wordt in Nederlandse films ver van de waarheid afstaat, en dat er inderdaad veel spanningen waren tussen onderduikers en hun helpers. Dat mensen hun eigen onderduikers aangaven, omdat ze er vanaf wilden.’

Willen jullie het heilige aura van het verzet afhalen?
LvB: ‘We willen de archetypes opschudden. Bij ons gaat het eens niet over een nobele persoon die zichzelf wegcijfert om anderen te redden, maar juist een egocentrische man die puur uit eigenbelang een onderduiker in huis neemt.’
RL: ‘Hij is een soort realistische Mister Bean.’
LvB: ‘Ik vind het trouwens ook wel moeilijk hoor, zo’n precair onderwerp. Ik heb het script daarom tussendoor laten lezen aan collega Albert ter Heerdt. Hij had eerst veel morele bezwaren tegen het verhaal. Vervolgens besloten we het vetter te maken, nog meer voor de comedy te gaan. Gewoon, de beuk erin! Die keuze loste dat morele probleem van het script op.’
RL: ‘Er zijn natuurlijk juist ook veel Joodse komieken die grappen maken over de oorlog. Zo’n film als dit had misschien beter door ­Joden gemaakt kunnen worden.’
LvB: ‘Tja, hetzelfde probleem krijgen we met onze volgende film. We zijn nu namelijk bezig met een slavernijcomedy.’