In Bureau Buitenland duiding en analyse door advocaat en ondernemer Mauritius Wijffels, al een kwart eeuw werkzaam in Egypte. Chris Kijne praat met hem over de Moslimbroederschap, de rol van het leger en hoe het nu verder moet straks met Egypte. Moet het leger een grotere rol krijgen?
Afgelopen week beleefde Egypte zijn tweede revolutie. Of was het een ordinaire coup?
blog van correspondent hans jaap melissen
‘Vastgelopen politiek, vastgelopen verkeer,’ lacht Saif, een inwoner van de wijk Heliopolis in Cairo. Het is een adequate samenvatting van de situatie in Egypte. Door allerlei blokkades van Moslimbroeders is het een grote verkeerschaos in Cairo. De wegen kunnen het verkeer in normale tijden al nauwelijks aan, nu kost het uren om met de auto van de ene naar de andere kant van de stad te komen.
Een van de plekken waar de weg is geblokkeerd, is de grote doorgaande ‘Autostrada’. Enkele duizenden moslimbroeders zitten er bij elkaar, met spandoeken en foto’s van Morsi.
‘Look’ staat er groot op het asfalt, op de plek waar een moslimbroeder een paar dagen geleden dodelijk werd getroffen. ‘Kijk,’ zegt een van de demonstranten. ‘Daar bij het hek stonden militairen en die schoten op ons. Een kogel ging door een man heen en daarna ook nog dwars door deze lantaarnpaal.’ Bij de twee gaten in de lantaarnpaal zijn pijltjes geplakt: de moslimbroeders hebben van de plek van de schietpartij een soort ‘plaats delict’ gemaakt, de lijn van de kogel keurig gemarkeerd.
Maar ze vinden vooral dat Egypte in zijn geheel een ‘plaats delict’ is geworden. ‘Het leger heeft onze democratisch gekozen president afgepakt. Zoiets zouden ze bij jullie in Nederland toch ook niet normaal vinden?’ vraagt Mohammed, die even op de stoeprand uitrust, een stalen staaf binnen handbereik.
Uit de woorden van Mohammed spreekt nog steeds verbazing over wat er is gebeurd. ‘We blijven hier zitten tot Morsi weer president is,’ is zijn motto en dat van de rest van de demonstranten. Het lijkt op een soort ontkenningsfase, maar het is een handige manier om druk op de ketel te houden. Al kun je daarbij afvragen wat welke druk dan ook zal opleveren voor een partij die zo aan de kant is gezet.
Als iets duidelijk is, is het namelijk de enorme kloof tussen het Egypte van de moslimbroeders en dat van de mensen die de revolutie ooit begonnen. Die kloof wordt gesymboliseerd door kraampjes op het Tahrirplein waar je grote foto’s van legerleider Al Sisi kunt kopen. Misschien is het typisch iets voor buitenstaanders om daarvan de ironie in te zien. Want als je de feestvierders op Tahrir er naar vraagt, zeggen ze: ‘Dit is een goede legerman, niet zoals Mubarak. Deze man heeft voorkomen dat Egypte een Islamitische staat werd.’
Nu moet Egypte op zoek naar een oplossing om de gefrustreerde moslimbroeders weer in het gareel te krijgen. Wie dat lukt, lost ook meteen de huidige verkeerschaos op. Maar de politieke impasse is zo erg, dat extra metrolijnen graven wellicht sneller tot resultaat leidt...