De Canvasconnectie
Canvas, 20.40-21.15 uur
Stedelijk, Amsterdam, lente. In zaal 29 exposeert straatfotografe en -videokunstenares Paulien Oltheten (Nijmegen 1982) onder de titel Drawing lines of thought. Een reeks foto’s gecombineerd met videoinstallaties heeft het onalledaags alledaagse als onderwerp.
Mensen in momenten, nu eens door Oltheten geknipt in hun voorbijgaan, dan weer geënsceneerd. Omdat het oorspronkelijke moment kennelijk om reconstructie en regie vroeg. Zoals in de korte video A moment of slowing down met de bijzonder langzaam wandelende man nabij Battery Park in New York. We herkennen het: loopmeditatie. In een tempeltuin in Chiang Mai zagen we een vrouw het praktizeren. Haar mysterieus precieze passen op het gras vertraagden de tijd.
Verder, langzamer. De video Man met hond toont een gestileerde baasje-beestjedans aan zee. We wachten, filmdramagedeformeerd als we zijn, op iets. Op wat? De traagdans in het strandzand is het drama. Ons wachten op ‘iets’ wellicht ook. Volstaat het moment zelf niet?
Van het strand naar Japan, i-n e-n-k-e-l-e m-e-d-i-t-a-t-i-e-p-a-s-s-e-n. Tussen Olthetens foto’s van daarginds hangt een van haar post-it’jes. Ballpointkrabbel op geel papier: ‘Standing in a circle’. En inderdaad: Japanners in een cirkel, dan wel in cirkels. Halve, hele, concentrische.
Vlakbij fotografeert een jongedame met haar mobieltje de foto’s en een ogenblik lang zien we de straten van Oltheten door een dubbele lens. Met het verschil dat de fotofoto’s van de museumbezoekster in een digitaal geheugen, misschien een privéalbum verdwijnen. Wat maakt het één kunst en het ander, tja, iets anders? Een goed geconstrueerd verhaal? Een diploma, bekroning, museale aandacht? Urgentie? Toeval?
Terwijl we ons weer eens in deze aloude breinbreker verliezen, betreedt een beveiligingsmeneer zaal 29, drie leerlingen in zijn kielzog. Jochies zijn het nog, gekortwiekte braniekoppies, onwennig in hun uniform. Aandachtig staan ze, in een halve cirkel, om de discreet gedempte stem heen geposteerd. Gehoorzaam wordt gekeken. En de gedachtenlijnen op de gezichten vertellen: uit decor en context gelichte banaliteit vervreemdt. Paulien Oltheten zou er een video van hebben kunnen maken.