Originele documentaire over tieners, een twintigste-eeuws verschijnsel.

Wir, die Teenager!

Zaterdag, Arte, 21.35-22.55 uur
 

Het boek Teenage: The Creation of Youth Culture 1875-1945 van John Savage werd door de Duitser Matt Wolf bewerkt tot een aardige documentaire over het verschijnsel teenager. In Wir, die Teenager! wordt de rebellie van de adolescent geduid als iets wat eigenlijk pas goed en wel na WO I van start is gegaan. Door de afschaffing van de kinderarbeid werd het voor veertien- tot achttienjarigen mogelijk een tussenfase tussen kindertijd en volwassenheid te beleven. En diezelfde WO I werd door jonge generaties als bewijs gezien dat de volwassenen ook niet zo verstandig zijn als je zou denken. In die bloederige oorlog werd vrijwel een hele generatie jongemannen als kanonnenvoer geofferd, wat ze er niet van weerhield om zich in groten getalen aan te melden als soldaten. Die lust om te vechten wordt als hormonale geldingsdrang van de jeugd geïnterpreteerd; vrijwel iedereen stond destijds te popelen om de wapens op te pakken en veertienjarigen waren bitter teleurgesteld dat ze nog niet naar het front mochten.

Daarna breekt de tijd van de jazz aan, of om precies te zijn van de swing – in de jaren 1920 dansten meisjes voor het eerst wulps en vrij in een dansgelegenheid, in plaats van te gehoorzamen aan de wetten van de gevestigde orde. ‘We want to be young before we’re old’ luidde vanaf nu het devies. En de trend zette zich door in de jaren vijftig, toen Elvis Presley de harten van de jongelingen sneller deed kloppen. Uitgaan was vanaf nu de regel voor tieners, al was het maar één keertje per week. ‘Wat moet ik dan doen, de hele avond met mijn ouders thuis zitten?’
Er is ook een hoofdstukje over de zogenaamde Hamburgse Swing-Jugend, een club enthousiaste jazz­liefhebbers in nazi-Duitsland, voornamelijk rijkeluiszonen en -dochters, die als al te losbandig gezien werden door het regime. ‘Alles wat met Duke Ellington begint, eindigt met een moordaanslag op Hitler.’
Wolf gebruikt dagboekfragmenten van twintigste-eeuwse jongelingen als bronnen voor zijn film, net als veel amusant beeldmateriaal uit filmarchieven en hier en daar heeft hij ook scènes laten naspelen. Af en toe lijkt het wel of de film wat lubbert, zwelgend in leuke archiefbeelden en flarden van citaten, waarbij je dan moet bedenken dat de samenhang steeds weer dat thema van de teenager is. Dan wordt die rode draad een excuus om weer eens wat plaatjes van de charleston en nog zo wat uit de archieven te rukken. Kortom die docu is soms kaulo hard, en dan weer een beetje random.