Freek de Jonge (Eenrum, 1944) maakte begin jaren zestig een potje van zijn studies Culturele Antropologie en Nederlands, want hij trad liever op. Eerst alleen, daarna met Johan Gertenbach en Bram Vermeulen als het trio Cabariolet. Aan de woordspelige naam kan het niet hebben gelegen, maar ze trokken vooral lege zalen. Reden voor Gertenbach om de handdoek te gooien en zijn studie weer op te pakken. Vermeulen en De Jonge gingen als duo verder. Na een vijfde plaats in 1968 op het Camerettenfestival zoemde hun naam overal rond en een jaar later vulden ze theateravonden met Neerlands Hoop In Bange Dagen. Geëngageerd, snel, hard en actueel. Hun bekendheid bereikte een hoogtepunt toen Neerlands Hoop de strijd aanging met Koning Voetbal. Met de actieshow Bloed aan de paal wilde het duo voorkomen dat het Nederlands elftal in 1978 deelnam aan het WK voetbal in het Argentinië van generaal Videla. Oranje deed toch mee en verloor de finale van het thuisland. Een jaar later ging het duo uit elkaar en begon De Jonge aan een zeer succesvolle solocarrière, die ruim dertig jaar later nog altijd voortduurt. In die tussentijd maakte hij tientallen cabaretshows, schreef hij romans, maakte hij muziek en was hij een veelgevraagd gast aan Hilversumse praattafels. Want Freek verveelt nooit.
Als eerste Zomergast van 2014 ontvangt Wilfried de Jong zondag cabaretier Freek de Jonge. Op De Jonge’s lijstje fragmenten staan onder meer voetbal, Edward Snowden en Lars von Trier.
freeks
@freekjonge heeft 36.900 volgers maar volgt zelf slechts 29 twitteraars
alweer?
In het rijtje nieuwe Zomergasten zorgde de naam Freek de Jonge voor verwarring onder de liefhebbers van dit jaarlijkse zomeravondje slow television. Want Freek, die was toch al eens geweest? Dat klopt, maar niet als gast, wel als gastheer. In 1996 werd hij na Peter van Ingen de tweede Zomergasten-presentator en ontving hij achtereenvolgens schrijfster Connie Palmen, regisseur Jan Vrijman, acteur Thom Hoffman, fotograaf Anton Corbijn en theatermaker Gerardjan Rijnders. Of zij nu in fragmenten terugkeren, is nog onbekend. Na een seizoen werd hij opgevolgd door een andere kunstenaar, Wim T. Schippers. Overigens is De Jonge niet de enige oud-presentator die later als gast optrad. Adriaan van Dis presenteerde de seizoenen 1999-2001 en zat in 2012 bij presentator Jan Leyers aan tafel om zijn favoriete fragmenten te vertonen. Schrijfster Palmen legde de route omgekeerd af. Zij trad in 2005, negen jaar nadat ze bij De Jonge te gast was, op als presentator.
fragmenten
ken je ergfoed
zet voor
Zomergast zijn is leuk, optreden in Carré is prachtig, maar met Ajax spelen in het Olympisch Stadion is een jongensdroom. Het kan dan ook niet anders of de wedstrijd tussen Lucky Ajax en VenW United op Eerste Pinksterdag 2006 staat in het geheugen van De Jonge gegrift. Die werd daar pas op het laatste moment voor geselecteerd omdat Ali B. verhinderd bleek in het team met onder anderen Sjaak Swart, Wim Meutstege en Ramon – vader van – van der Vaart. ‘Man of the match’ werd John Bosman, die mede dankzij Freeks voorzetten zes keer kon scoren. Beleidsmedewerker Jelle Landa, destijds aanvoerder van ministerieteam VenW United herinnert zich de wedstrijd nog goed. ‘Freek toonde jeugdig enthousiasme, maar was minder goed dan zijn teamgenoten. Wel speelde hij iemand van ons door de benen.’ Die sublieme poort aka panna is oud-international Wim Meutstege acht jaar later vergeten. Hij noemt zijn oud medespeler een ‘leuk persoon die aardig kan ballen en minder opvliegerig dan Sjaak Swart.’ Lucky Ajax-V&W United eindigde in 13-1 al stopte het scorebord bij 9-1.
‘Freek de Jonge is heel erg van gisteren'
naam
5e
on tour
Freek houdt van croissantjes
kunst
nederlands
In 2005 ontving De Jonge de Groenman-taalprijs voor goed en creatief Nederlands. Uit het juryrapport: ‘Zijn technische verfijning en subtiele omkering worden gedragen door een taaltraditie die onmiskenbaar Nederlands is: die van de prekende retoriek van de dominee. Alleen verkeert de heilsboodschap hier in haar ironisch tegendeel, en zorgt het onderbrengen van het persoonlijk engagement in de “preek” voor een ongewone toegankelijkheid.’