Stephen Fry maakte een documentaire over homo’s en homofoben. We keken ernaar met VPRO’s eigen Fry: Tim den Besten.

Stephen Fry: Out There
Dinsdag, Nederland 2, 23.00-0.05 uur

‘Homoseksualiteit is fantastisch, je zou het eens moeten proberen,’ zegt Stephen Fry tegen Simon Lokodo, Oeganda’s minister van Ethiek. ‘Ik laat je arresteren!’ reageert de man die voor homoseksualiteit de doodstraf wil invoeren. Tim den Besten schatert het uit. ‘Fry gaat er vól in, en komt er nog mee weg ook.’
De 26-jarige VPRO’er maakte in 2012 met Nicolaas Veul de documentaire Gay-K, over de eerste Gay Pride in Oekraïne. Deze werd afgelast na dreiging van vijfhonderd met traangas en zwepen bewapende extremisten. Vorig jaar ging de parade in Kiev dankzij politiebescherming wél door, maar verder was 2013 een moeizaam jaar voor de homo-emancipatie. ‘Al heb ik het idee dat er door de discussies en protesten wel veel aandacht voor is,’ aldus Den Besten. ‘En zo’n documentaire van Fry is ook een stap richting verandering. Ondanks de zware problemen lijkt de documentaire toch hoop uit te spreken.’

Tim betwijfelt echter of het nut heeft om met extreme homofoben zoals minister Lokodo in discussie te gaan. ‘Ik ben ooit bespuugd toen ik met een jongen stond te zoenen bij een tramhalte. Ik vond het zinloos om er iets van te zeggen, omdat onze werelden waarschijnlijk zó ver uit elkaar liggen. Voor mij is zo iemand een dier.’
Een van de heftigste scenes in het tweedelige Out There (morgen wordt het vervolg uitgezonden) gaat over Farshad, die Iran ontvluchtte nadat hij werd beschuldigd van het ‘verkrachten’ van zijn vriend. Als die vriend het voor Farshad had opgenomen, waren ze waarschijnlijk beiden opgehangen. Fry wordt emotioneel en ook Tim kijkt aangeslagen mee. ‘Ik probeer me groot te houden hoor. Als ik thuis in mijn eentje op de bank had gezeten had ik nu gehuild – al moest ik al huilen bij Vijf jaar later met Marco Borsato.’
Fry deed tijdens het opnameproces van Out There een zelfmoordpoging in zijn Russische hotelkamer. Een producer vond de presentator/komiek/schrijver/acteur, die lijdt aan een bipolaire stoornis, net op tijd. ‘Heftig!’ roept Den Besten met grote ogen. ‘Misschien moet je niet aan zo’n project beginnen als je labiel bent... al is het geweldig dat juist een gewaardeerd persoon als Fry deze documentaire maakt. Zelf maak ik liever iets creatiefs dan dat ik op de barricade sta. Maar als Russen op televisie een leuke en getalenteerde homo zien, leren ze homo’s misschien toch te waarderen. Dat heeft in Nederland ook geholpen. Jos Brink, Ramses Shaffy: allemaal homo’s waar mijn oma fan van was. Rusland zou ook wel een eigen Fry kunnen gebruiken.' Óf een eigen Den Besten, natuurlijk. 'Dat heb ik níet gezegd.’