Opvallend: drie recente series, Ray Donovan, True Detective en het nieuwe, Australische Devil’s Playground, gaan direct of indirect over een zwaar, actueel thema: kindermisbruik. Hoe dat te doen, zonder dat het publiek afhaakt?

Ray Donovan, Netflix en HBO
True Detective, HBO
Devil’s Playground, Matchbox Pictures, sinds 9 september
 
Bunchy Donovan is een volwassen vent, maar een afspraakje met een vrouw heeft hij nog nooit gehad. Hoewel hij een rare vogel is, ziet hij er niet slecht uit – dat is het niet. Wat het dan wel is, wordt geleidelijk duidelijk in Ray Donovan. Het grote verhaal van deze serie gaat over een Hollywood fixer genaamd Ray Donovan (Liev Schreiber) die sterren tegen betaling redt uit hun eigen escapades – seks, drugs, soms moord als het een erg wilde nacht was. In de marge daarvan speelt een ander, zwaarder thema: kindermisbruik binnen de katholieke kerk. Bunchy is als kind misbruikt door de pastoor. Dat wordt ons kijkers niet plompverloren meegedeeld in een emotionele scène – dat soort sentimentaliteit weet Ann Biderman, de schrijfster, gelukkig te mijden. Haar benadering is anders, zij vertelt hoe het volwassen leven eruit ziet van zo’n voormalig slachtoffer. Aflevering na aflevering zien we in Ray Donovan in korte, onnadrukkelijke scènes hoe gemankeerd het bestaan is van deze man: Bunch heeft geen werk en hij is niet in staat (seksuele) relaties aan te gaan. Het liefst rijdt hij rond op zijn kinderfiets. Hij leidt, kortom, allerminst een volwaardig volwassen leven; het misbruik heeft hem psychisch geknakt. Ook zijn broer Ray, misbruikt door dezelfde pastoor, draagt daarvan de sporen. Maar bij hem blijft het onder de oppervlakte, waar niemand er bij kan.

Ray Donovan

Van de krant, waar we afgelopen jaren de ene na de andere onthulling moesten lezen over omvangrijke en vaak willens en wetens jarenlang verzwegen zaken, al dan niet binnen de katholieke kerk, is kindermisbruik doorgesijpeld in dramaseries – we tellen er alleen al drie bij het recente aanbod. En dat valt op. Behalve Ray Donovan zijn dat True Detective en het nieuwe Devil’s Playground met Toni Collette (In Her Shoes), waarvan we een indrukwekkende, spannende trailer zagen op het Edinburgh Film Festival in augustus, nu te zien op een Australische zender en volgend jaar wellicht ook bij de bbc, maar dat laatste is helaas nog niet zeker.

Nog indirecter dan Biderman in Ray Donovan al is, zijn de makers van True Detective te werk gegaan. Dat kindermisbruik het hart van de zaak is waar de twee detectives in deze misdaadserie het hele eerste seizoen mee bezig zijn, wordt pas een flink eind in de serie duidelijk – en hoe kan het ook anders. Alleen door het niet in de volle schijnwerpers, maar subtiel, en in het geval van True Detective haast onderhuids, te vertellen, is dit thema het hanteerbaar. Wat dat betreft is Devil’s Playground gewaagd, want deze serie is veel explicieter; volgens een Australische recensent waren verschillende scènes op het ondraaglijke af.

Devil's playground: op het ondraaglijke af

Het moet een duivels dilemma zijn voor scenarioschrijvers: geef je te veel prijs van hoe het écht is, dan loop je het gevaar dat de kijker afhaakt, en slaag je niet in je missie om een van een de grootste schandalen van deze tijd te verbeelden en vast te leggen in een serie die beklijft – langer dan de krant van de dag. Om dit thema, dat ieders verontwaardiging en woede heeft, maar tegelijk ook haast te gruwelijk is om onder ogen te zien, te vatten in entertainment voor thuis op de bank is een moeilijke, en op het oog misschien zelfs onmogelijke opdracht. Des te knapper dat zowel Biderman als Nic Pizzolatto (van True Detective) toch een vorm hebben gevonden om dit verhaal te vertellen.