In 1976 overleden 280 Belgen en Zaïrezen aan een onbekend virus.

Andere tijden
NPO 2, 21.25-22.00 uur

Instituut voor Tropische Geneeskunde te Antwerpen, 29 september 1976. Een blauwe thermosfles met daarin drie bloedmonsters belandt op het bureau van de jonge microbioloog Peter Piot. Afzender: de Yambuku-missiepost in Zaïre, nu Democratische Republiek Congo. Een van de drie buisjes blijkt gebroken en de inhoud heeft zich vermengd met het gesmolten ijswater in de thermosfles, bedoeld om de gevaarlijke inhoud koel en vers te houden. Het in plastic gewikkelde begeleidende briefje van een Belgische dokter werkzaam in Kinshasa geeft verheldering: de monsters zijn afkomstig van een Belgische missiezuster die recentelijk is overleden aan een mysterieuze ziekte. Aan Piot de vraag om uit te zoeken wat het zou kunnen zijn. Als hij samen met viroloog Guido van der Groen het monster onder de microscoop legt, zien de jonge onderzoekers iets wat ze nog nooit hebben gezien: een virus waarvan de wormvormige structuur heel sterk lijkt op het uiterst dodelijke Marburgvirus dat een aantal jaar eerder werd ontdekt bij onderzoekers die hadden gewerkt met Oegandese apen.   

Piot en Van der Groen zetten hun onderzoek voort in Zaïre en zullen uiteindelijk bekend worden als de ontdekkers van het ebolavirus. Van de 318 mensen die in september en oktober 1976 in de dorpen rond de missiepost van Yambuku besmet raken met het virus overlijden er 280, onder wie vier Belgische missiezusters en een Belgische pater. Hoewel de onderzoekers met de nodige voorzichtigheid te werk gaan, zijn op foto’s uit die tijd artsen te zien beschermd door niet veel meer dan een paar handschoenen, een operatiemuts en een mondkapje, terwijl ze patiënten onderzoeken van wie vermoed wordt dat ze besmet zijn met de dodelijke ziekte, terwijl anderen zonder verdere bescherming toekijken. Het is duidelijk dat het huidige beschermingsprotocol, met als minimale benodigdheden twee paar steriele handschoenen, een overall met lange mouwen voorzien van manchetten, capuchon, overschoenen of laarzen, een operatieschort met lange mouwen, een operatiemuts, een mondneusmasker, een ruimzichtbril en een paar niet-steriele handschoenen, nog niet bestaat.

Andere tijden staat vanavond in het teken van de uitbraak van 1976 en spreekt met ebola-ontdekkers Piot en Van der Groen, met de Zaïrese microbioloog Jean Jacques Muyembe, die als allereerste arts in het gebied aanwezig was, en met pater Carlos Rommel, die de epidemie van nabij meemaakte en een aantal van zijn collega-missionarissen aan het geheimzinnige virus verloor.