Roy Dames volgde een jaar lang kinderen die crimineel gedrag vertonen en hun wanhopige ouders. Jeugdzorg maakt het soms erger.

Ik maak het zelf wel uit
NPO 2, 16.30-17.00 uur
Na documentaires over prostituees, loverboys, verslaafden en de Amsterdamse penoze, filmde Roy Dames in zijn driedelige documentaire Ik maak het zelf wel uit kinderen die crimineel gedrag vertonen, en ouders alle zeilen moeten bijzetten om hun kroost weer op het rechte pad te krijgen.

Het vinden van hoofdpersonen was – wrang genoeg – een koud kunstje. ‘Mijn researcher Silvana Appels heeft in haar vriendinnenkring héél veel gevallen van kinderen die in contact komen met jeugdzorg. Bijna iedereen loopt daar tegen dezelfde problemen aan: begeleiders spreken de taal van jongeren niet en hebben een compleet gebrek aan inlevingsvermogen. In 1993 maakte ik een soortgelijke documentaire over zwervers en sindsdien is het alleen maar achteruit gegaan in de hulpverlening. Het is bureaucratischer geworden en draait allemaal om begrotingstekorten en geld – vooral om geld.’ 

Nancy. Boven: Michel en Tiffany
© roy dames

Nancy. Boven: Michel en Tiffany

Dames volgt Darnell (16) en Tiffanie (17), die beiden na confrontaties met de politie meerdere malen uit huis zijn geplaatst. ‘Ze vertellen onafhankelijk van elkaar hoe ze daar dagenlang in isolatie vastgeketend aan een muur zaten. Dat moet traumatisch geweest zijn, daar bezorg je een kind ptss mee.’ De zeer betrokken documentairemaker adviseerde Darnells moeder Nancy dan ook om justitie ‘geen wapens meer te geven om Darnell uit huis te plaatsen.’ ‘Darnell is een introverte jongen die vooral de taal van de straat spreekt. Ik filmde een gesprek tussen hem en twee hulpverleners waar hij helemaal dichtklapt. Hij wantrouwt zijn redders. De wanhopige Nancy probeert intussen met buurtinitiatieven de zaak te veranderen, maar dat wordt haar door overheidsinstanties niet in dank afgenomen.’

Dames noemt het ‘een megaprobleem in de samenleving’. ‘Mijn andere documentaires waren individuele verhalen met veel gekkigheid. Dit is een intiemere reeks zonder veel sensatie. Dat past hier niet bij.’ Hij verwacht dat hij, net als bij eerdere documentaires, na de opnames zijn hoofdpersonen niet los zal kunnen laten. ‘Ik heb een vriendin, een eigen leven, maar afstand nemen van mijn onderwerpen blijft mijn probleem.’