de tv draait doorrrr

Zaterdag, NPO 1, 20.25-21.30 uur

 

Waar halen jullie het vandaan?

Eef Pelkmans: ‘Kijkers sturen dagelijks honderd tot 120 tips en dat was ooit het dubbele. Omdat iedereen tegenwoordig bijna alles kan terugkijken, denk ik dat mensen vaker zelf thuis hun eigen “De tv draait door” samenstellen. Tussen die tips zit heel veel ruis en meestal zien we ongeveer dertig fragmenten. Daarnaast kijken en zoeken we zelf veel. Je ontwikkelt daar een radar voor.’

Janwillem Slort: ‘We hebben een kern vaste tipgevers die obscure buitenlandse zenders volgen. Nu er minder tips komen, zijn we meer zelf gaan maken. Dus van te voren bedenken in welke programma’s misschien iets grappigs zit. Daardoor kunnen we het meer zelf vorm geven en zijn we minder afhankelijk.’

Wat zijn de selectiecriteria?
EP: ‘Het moet opvallend of grappig zijn en de grap of het opvallende moet aan het einde van de instart, het fragment, zitten. Om tijd te winnen, omschrijf je eerst de situatie waarin iets plaats gaat vinden. En je belooft dat er iets komt waardoor het grappig wordt.’

JS: ‘Deze rubriek is ontstaan om opvallende dingen van de dag ervoor te laten zien. Een veredelde Zapservice, maar gaandeweg is het veranderd in een rubriek waarvan het de bedoeling is dat je erom lacht. Iets puur moois of ontroerends zul je er niet snel meer zien.’

EP: ‘Opsommingen werken ook goed. Wanneer iemand een stopwoordje of een vreemd geluid heeft. Zo vaak dat het op je zenuwen gaat werken. Als zoiets opvalt in een reeksje van een minuut, dan monteren we dat wel korter. Of het verkeerd gebruiken van gezegde of spreekwoorden: “Je moet de put niet dempen voordat het schaap over de dam is.” Vooral politici en woordvoerders willen alles mooier zeggen waardoor ze juist struikelen.’

JS: ‘Dat vind ik de leukste fragmenten. Ze zeggen iets over hoe die mensen zich voelen voor de camera en willen scoren.’

EP: ‘En verwachtingen die niet uitkomen. In Hoe heurt het eigenlijk? van Jort Kelder zat een zeer bekakte man die out of the blue zegt: “Zo, nu ga ik even zeiken in de bosjes.”’

JS: ‘Vallende mensen vinden wij bijna altijd leuk.’

Er lijken vaker Amerikaanse fragmenten in te zitten. Met bewust gemaakte grappen.
JS: ‘Klopt. Deels komt dat voort uit de ambitie iets internationaler te zijn. Na al die jaren zijn veel grappen al vijftig keer gemaakt, dus kijken we verder.’

EP: ‘Je probeert elke dag een mix weer te geven. Probleem is dat we in een programma zitten dat uit veel meer bestaat. We zijn de harmonica van het programma. Want een gesprek kan uitlopen en dat gaat ten koste van de lengte van “De tv draait door.” Dat wordt dan ingekort waardoor de balans soms zoek kan raken. In de line-up staan we op zesenhalve minuut maar meestal zijn het er vijf. Twee minuten was een dieptepunt.’

JS: ‘Normaal gaat het om acht tot tien fragmenten. De YouTube-filmpjes duren vijftien seconden, maar iets van Conan O’ Brian of Jimmy Fallon bijna een minuut. Daar komen dan de gesproken inleidingen nog bij.’

JS: ‘Tien seconden, en dat zijn bij Matthijs 25 tot dertig woorden. Zeer compacte teksten die niet mogen dubbelen met het fragment. En nooit platte woorden. Je zult Matthijs geen gvd of lul ofzo horen zeggen. Tijdens het schrijven moet je er constant aan denken dat hij het zegt. Dus met zijn vocabulaire en manier van praten.’

EP: ‘Soms bloemrijk maar niet te bombastisch. Geen grootspraak of opschepperij.’

JS: ‘En zonder oordeel, omdat het om de grap gaat en niet om tv-kritiek. Alleen Matthijs moet het kunnen zeggen. Als Humberto Tan het ook kan zeggen, is het geen goede tekst.’

EP: ‘Liever een programma ondergewaardeerd dan fantastisch noemen. Anders denken kijkers, nou fantastisch, dat zullen we nog weleens zien. Bij ondergewaardeerd denkt men oké, kan kloppen. Verbloemd complementeren. Of ironie. Voorbeeld: “In het geweldige of ongelooflijke programma Astrotijd….”’

JS: ‘Iets omdraaien werkt ook heel goed. Dat een traag sprekende presentator juist heel goedgebekt wordt genoemd.’

JS: ‘Nee, Matthijs kan heel erg goed autocue lezen. Niet te veel korte woordjes achter zetten en geen zinnen uit elkaar trekken. En niet te veel Engels.’

EP: ‘Niet te veel moeilijk Engels. In de opening zat een keer Curb Your Enthusiasm – daar kom ik zelf al bijna niet uit – omdat het een prijs had gewonnen. Toen vroeg hij of we dat niet anders konden omschrijven. Nee dus, het heet zo. Maar je gaat niet je presentator pesten door Engelse tongbrekers te gebruiken.’

EP: ‘Een keer een slapende man in het publiek.’

 

EP ‘Dat was niet echt een prettig fragment om terug te zien. Ik heb het wel een keer gedaan met een belspelmeisje dat flauw viel. Achteraf niet zo kies.’

 

EP: ‘Zeker. Als Blatter op zijn bek gaat, top! Bij majoor Bosshardt, God hebbe haar ziel, had ik waarschijnlijk gedacht: laat maar.’ 

JS: ‘Kan. Het was een oud filmpje dat zijn vrouw onlangs op YouTube heeft gezet en daar een hit werd. Voor ons was dat de legitimatie. Al hadden we het misschien niet uitgezonden als dit in Nederland was geweest. Inmiddels zijn ze trouwens gescheiden.’

EP: ‘We hebben wel eens excuses aangeboden, maar het is lastig om met alle mogelijke bezwaren rekening te houden. Uiteindelijk is het wel allemaal al uitgezonden geweest. Wie meedoet aan bijvoorbeeld een talentenshow moet daar van te voren goed over nadenken. En als dat zo gemonteerd wordt dat je er niet voordelig uitkomt, moet je bij dat programma klagen. Niet bij ons.’

 

EP: ‘Jawel! Als je dit tien jaar doet, heb je het hele spectrum wel voorbij zien komen.’

 

EP: ‘Soms denk je een goede gevarieerde en grappige lijst te hebben, maar is de sfeer er niet of zit er moeilijk publiek. Of is het halleluja bij de repetitie en slaat het bij de uitzending niet aan. We doen dit al heel lang en dan denk je de formule wel in handen te hebben. Toch glipt het zo weer tussen je vingers door.’

JS: ‘Het kan zijn dat er net een zwaar gesprek is geweest en dan duurt het sowieso een paar fragmenten voordat de lach weer los komt. En soms, dat zie je thuis niet, vindt er in de studio een changement plaats waardoor een deel van het publiek daar naar zit te kijken. Ondertussen dendert de rubriek door.’

 

EP: ‘Bijna altijd, behalve voor programma’s die met ziekenhuizen of de politie te maken hebben. Opsporing verzocht is een no go. En Ivo Niehe wil in principe nooit in beeld. Al valt daar wel over te praten als je materiaal van hem koopt. Bepaalde presentatoren willen liever niet gezien worden als mensen die ook fouten maken.’