Louis, ongefilterd

Ik leg de nadruk op mijn mislukkingen en mindere tijden, omdat die interessanter zijn en ook zorgen voor een band met de lezer, voor meer intimiteit. Ik kom er openlijk voor uit dat ik tegelijkertijd heel onzeker en heel ijdel ben. Dat ik snak naar succes en prijzen, maar die eigenschap ondertussen ook haat van mezelf. Ik heb het ene moment het gevoel dat ik meer succes heb dan ik verdien, en het andere moment vind ik juist dat ik nog veel meer succes waard ben. Het is zoals Nietzsche zegt: je persoonlijkheid is niet één iemand, maar een soort maatschappij. Met daarin je bewustzijn als de regerende klasse, maar daaronder zit ook nog de werkende klasse, die zich niet hardop uitspreekt. Zo vind ik het een heel gek idee dat er mensen zijn die Louis Theroux-tattoos hebben, maar er bestaat ook een duister hoekje in mij dat eigenlijk vindt dat nog veel méér mensen zo'n tattoo zouden moeten nemen.’

Ironische Louis-verering, zo noemt Theroux in zijn boek de cultstatus die hij inmiddels heeft onder een groeiende groep jongeren – soms dus met tattoos en al. De fans produceren Louis Theroux-merchandise, -feestjes en -memes; de originele titel van het boek, Gotta Get Theroux This, is aan zo’n meme ontleend. Ook het hilarische Twitter- en Instagramaccount @NoContextLouis, begonnen door een serveerster uit Ierland, is een begrip geworden. Doordat een aantal van zijn documentaires op Netflix verscheen, bereikte Theroux een nieuw publiek.

En dat publiek zal alleen maar groeien, want hij heeft net zijn eigen productiemaatschappij opgericht: Mindhouse. Na 21 jaar documentaires maken bij de BBC staat Theroux nu dus op eigen benen – samen met zijn vrouw, ook tv-maker, en met uitvoerend producent Arron Fellows. Ongetwijfeld met het oog op nieuwe kansen bij streamingdiensten als Netflix, al benadrukt hij dat zijn films nog gewoon op de BBC zullen komen, als aangekochte producties.

‘Ik stop niet met samenwerken met de  BBC, maar ik vond het wel tijd voor verandering. Een eigen productiemaatschappij geeft me de mogelijkheid om meer met mijn vrouw samen te werken en om ook documentaires te maken die ik niet zelf presenteer. En ik zie het als een vorm van volwassen worden. Niet dat ik de  BBC ook maar iets verwijt, maar als je daar als presentator onder contract staat kun je een beetje passief worden. Het werkt soort van infantiliserend, in die zin dat je gewoon meegaat in hoe alles daar altijd gaat, contract na contract; je ontwikkelt niet proactief nieuwe ideeën en je gaat niet de boer op met je producties. Ik wil met Mindhouse wat meer eigenaar worden van mijn films.’

De naam Mindhouse is een mix van associaties, legt Theroux uit. ‘Het klinkt intelligent, maar ook een beetje als grindhouse, plus het geeft het intieme gevoel van een huis. Kijk, we kwamen erachter dat alle woorden die ook maar vagelijk cool of interessant klinken – Sparky bijvoorbeeld, of Spectacle – al bezet zijn, meestal door een tv- of filmbedrijf. Het was dus een kwestie van zelf een woord verzinnen.’

Ondertussen wordt Theroux nog in beslag genomen door zijn recentste reeks BBC-documentaires. De laatste daarvan, Selling Sex from Home, is uitgesteld, omdat de hoofdpersonen – Britse prostituees – niet tevreden zijn met de film. Iets wat Theroux niet vaak meemaakt, al is het in Groot-Brittannië eerder aan de hand dan in Amerika, waar zijn documentaires veel minder mainstreamzijn en hij ze van tevoren dan ook zelden laat zien aan de hoofdpersonen.

De filmmaker is vastbesloten eruit te komen met de hoofdpersonen – of contributors, zoals hij ze zelf noemt – en Selling Sex from Home alsnog op tv te krijgen. ‘Werk je met zulke kwetsbare hoofdpersonen, dan gaat dat gepaard met verantwoordelijkheid. Mensen moeten geen schade ondervinden van de uitzending. Ik kan niet in detail treden, maar het stigma dat rust op werk in de seksindustrie maakt dat deze documentaire bijvoorbeeld ook de kinderen van de hoofdpersonen kan raken.

We moeten ervoor zorgen dat zij geen last krijgen van de film. Maar ik wil hem zeker uitbrengen. Ik ben heel benieuwd hoe het publiek erop zal reageren, omdat dit onderwerp voor zoveel verdeeldheid zorgt. Ook in mijn eigen omgeving: mijn vrienden noemen zich bijna allemaal feminist, maar over het onderwerp sekswerk zie je twee compleet tegengestelde standpunten: de een vindt het per definitie uitbuiting, de ander ziet het als een basisrecht. En die discussies zijn heel fel.’

Zelf gaat Theroux in zijn documentaires ook meer in discussie dan voorheen. Bijvoorbeeld in het slot van zijn Westboro Baptist Church-trilogie, Surviving America’s Most Hated Family. Daarin komt hij er tot zijn schrik overigens ook achter dat twee nieuwe bekeerlingen van de haatsekte overtuigd raakten door onder meer Theroux’ documentaires. ‘Tegenover die bekeerlingen staan miljoenen kijkers die mijn films wél hebben gezien als een waarschuwing tegen fundamentalisme en religieuze indoctrinatie,’ relativeert hij. ‘Maar het was absoluut raar om te horen ja, dat ze zich mede door mijn programma’s hadden aangesloten. Al denk ik eigenlijk dat ze me gewoon op de kast wilden jagen, zo van: “Dankzij jou ben ik lid geworden – goed werk, Louis!” Ja, ik vermoed dat ze me zaten te trollen.’