Ben je gezond? Het antwoord hangt steeds meer af van de vraag of je vermogend bent, schrijft Sander Schimmelpenninck in de vijfde column bij zijn serie 'Sander en de Kloof'.

‘Ach, als je maar gezond bent’, zeggen mensen weleens troostend wanneer iemand zich beklaagt over zijn financiële situatie. Het probleem is alleen dat de vraag of je gezond bent steeds sterker afhangt van de vraag of je vermogend bent. We kunnen allemaal wel vinden dat gezondheid belangrijker is dan geld, maar wat als geld het belangrijkste is voor gezondheid?

De cijfers liegen er niet om: vermogende mensen hebben een aanmerkelijk hogere levensverwachting, per land varieert deze zogenaamde health gap van zes tot wel tien jaar. Dat is omdat vermogende mensen gezonder leven, beter geïnformeerd zijn over gezondheidsrisico’s, sneller naar de dokter gaan en een betere toegang hebben tot medische expertise.

Eva Roefs

'Moderne varianten van de aloude lijfarts leiden de rijken door het woud aan opties, vernieuwende behandelingen en privéklinieken.'

Sander Schimmelpenninck

Die betere toegang heeft te maken met geld. Privéklinieken als PreScan ‘lichten’ de rijken door, vanaf 1000 euro voor een Total Bodyscan. Deze scans speuren ziektes en afwijkingen op vóórdat die leiden tot klachten, waarmee je met zo’n scan een diagnosevoorsprong kan kopen. Dit overigens tot ergernis van artsen in de reguliere gezondheidszorg, die dikwijls rijken over de vloer krijgen die met een PreScan in de hand verder onderzoek eisen, ook wanneer de geconstateerde onregelmatigheden daarvoor te weinig aanleiding geven.

Wanneer een diagnose eenmaal gesteld is, vinden vermogende individuen steeds beter de mazen in het systeem, dat is ontworpen om iedereen dezelfde zorg te geven. Moderne varianten van de aloude lijfarts leiden de rijken door het woud aan opties, vernieuwende behandelingen en privéklinieken in binnen- en buitenland. Bevriende artsen worden gebeld, en, oh ja, iemand hoorde laatst over een nieuwe behandeling in Arizona.

Eva Roefs

'Uit onderzoek van het CBS bleek dat het risico op sterfte aan het virus twee keer zo groot is onder arme Nederlanders als onder de rijken.'

Sander Schimmelpenninck

De coronacrisis heeft de gezondheidskloof, die parallel loopt aan de vermogenskloof, nog maar eens vergroot. Uit onderzoek van het CBS bleek dat het risico op sterfte aan het virus twee keer zo groot is onder arme Nederlanders als onder de rijken. Onderzoekers klagen regelmatig over ons zorgsysteem, dat is ingericht op rijkere, hoogopgeleide Nederlanders. Armere Nederlanders worden vaak niet bereikt en vallen buiten de boot. De oplossing? Ongelijkheid bestrijden met ongelijkheid, door speciaal beleid te maken voor armere mensen.

Minstens zo belangrijk is het mentale aspect van vermogensongelijkheid. Hoewel vermogende mensen niets ergerlijker vinden dan een gebrek aan controle, en de eigen gezondheid nu net het moeilijkst controleerbare aspect van onze leven is, is het hebben van vermogen nog altijd de beste remedie tegen die onzekerheid.

Eva Roefs

'Mensen zonder vermogen kunnen sneller in een negatieve spiraal terechtkomen bij tegenslag dan mensen mét vermogen.'

Sander Schimmelpenninck

Vermogen geeft zelfvertrouwen, omdat het hebben van vermogen betekent dat je een vangnet hebt. Mensen met vermogen zullen eerder ontslag nemen van een baan waarin ze niet gelukkig zijn, zullen minder snel ongezond of fysiek zwaar werk doen, en zullen eerder het vertrouwen hebben om een eigen bedrijf te beginnen.

Wie grote tegenslagen in zijn leven tegenkomt, bijvoorbeeld een onverwacht ontslag, zal daar zeer verschillend mee om gaan, meestal gerelateerd aan het hebben van vermogen. Iemand die ontslagen wordt maar vermogen heeft, kan het ontslag aangrijpen om tijd te nemen voor reflectie, doorstuderen en daarna een goede keus te maken, terwijl iemand zonder vermogen zich meteen acute zorgen zal maken over het kunnen betalen van de rekeningen zonder inkomen. Mensen zonder vermogen kunnen sneller in een negatieve spiraal terechtkomen bij tegenslag dan mensen mét vermogen. En laat dat nu precies de reden zijn waarom ouders zo ontzettend graag hun kinderen wat mee geven.