Als er in Nederland een epicentrum is aan te wijzen voor de opkomst van het populisme, dan is het Rotterdam. Daarnaast is de stad ook de broedplaats van hoe divers Nederland er over tien, twintig jaar uit zal zien. De meest diverse stad van Nederland telt 180 nationaliteiten en bestaat voor de helft uit inwoners van niet westerse afkomst. In de gemeenteraad staan twee lokale partijen tegenover elkaar: de populisten van het eerste uur van Leefbaar Rotterdam en de door de islam geïnspireerde NIDA. Hoe wordt er politiek bedreven in een stad waar het politieke midden steeds verder lijkt af te brokkelen?

Juist in deze stad zorgde Pim Fortuyn voor een politieke aardverschuiving. Veertig jaar lang had de PvdA Rotterdam bestuurd, maar in 2002 stemde bijna 40% van de kiezers op Leefbaar Rotterdam. Sindsdien trekt de partij continu ongeveer 30% van de Rotterdamse kiezers. Anders dan de PVV, is het Leefbaar Rotterdam gelukt om met populistische standpunten toch een echte bestuurderspartij te worden. Zelf wijst de partij haar succes toe aan de opvatting dat Leefbaar Rotterdam echt luistert naar de bewoners van de stad.

In 2013 ontstond in Rotterdam een emancipatiebeweging onder moslims om de strijd aan te gaan tegen de verrechtsing van de Rotterdamse gemeentepolitiek: NIDA. Voorman is het voormalig GroenLinks gemeenteraadslid Nourdin El Ouali. De partij profileert zich met de slogan: ‘Rotterdamse DNA, Islamitische inspiratie’. Het lukte NIDA om in 2014 met twee zetels de Rotterdamse gemeenteraad binnen te komen. Sindsdien maakt de partij zich hard voor een andere visie op integratie en voor de godsdienstvrijheid van moslims.

Tussen deze twee uitersten bevindt zich burgemeester Ahmed Aboutaleb. Om de grote spanningen in de stad na de terroristische aanslagen in Europese steden en de couppoging in Turkije op te vangen, startte Aboutaleb met de Wij-samenleving. Een project waarmee hij probeert een open gesprek tussen Rotterdammers van verschillende culturele achtergronden te organiseren en zo concreet mogelijk de kloof tussen burger en politiek te dichten. Rotterdam lijkt vijftien jaar na Fortuyn nog steeds voor te lopen op de landelijke politiek. Wie is het wij volgens Aboutaleb en hoe wordt zijn wij beleefd in een stad waarin de tegenstellingen juist zo groot lijken. Werpt Rotterdam ons misschien een blik in de toekomst van een verdeeld Nederland zonder een politiek midden?

Met o.a.: Nourdin El Ouali (fractievoorzitter NIDA), Ahmed Aboutaleb (burgemeester Rotterdam) en Ronald Buijt (fractievoorzitter Leefbaar Rotterdam)

Regie: Hans Busstra
Research: Halil Ibrahim Özpamuk
Productie: Marie Schutgens