VPRO Tegenlicht

Trust me, I'm a journalist

Hoe kunnen we in deze verwarrende tijden het vertrouwen in de journalistiek herstellen? De jonge onderzoeksjournalist Christiaan Triebert maakt gebruik van OSINT: 'open source intelligence'. VPRO Tegenlicht spreekt hem over zijn zoektocht naar de waarheid op de redactie van The New York Times.

zaterdag 24 september online, maandag 26 september, 20:25 uur, VPRO, NPO 2

In de huidige overvloed aan informatie raakt de waarheid steeds verder uit zicht. Om greep te krijgen op een wereld waar tegengestelde versies van de werkelijkheid met elkaar strijden, zijn er steeds meer journalisten die nieuwe onderzoeksmethoden inzetten om de waarheid te achterhalen.

Eén van de pioniers op het gebied van Open Source Intelligence (OSINT) is onderzoeksjournalist Christiaan Triebert (Leeuwarden, 1991). Hij maakte naam bij onderzoekscollectief Bellingcat en is inmiddels doorgedrongen tot de top van de Amerikaanse journalistiek, The New York Times. Daar won hij afgelopen jaar met zijn team al twee keer de Pulitzerprijs, de hoogste journalistieke onderscheiding in de Verenigde Staten.

© Remco Bikkers / VPRO

Wat betekent deze revolutie in de onderzoeksjournalistiek voor het achterhalen van de waarheid en het herstel van vertrouwen in de journalistiek? VPRO Tegenlicht spreekt Christiaan Triebert op de redactie van zijn krant The New York Times over de waarde van Open Source Intelligence (OSINT). Triebert: 'Ik hoop dat onze manier van onderzoek doen ervoor kan zorgen dat mensen weer meer vertrouwen krijgen in de media, en dat het kan dienen als een tegengif voor desinformatie.'


Regie:  Shuchen Tan
Research: Arnout Arens
Productie: Jeroen Beumer
Eindredactie: Doke Romeijn en Geert Rozinga

lees, kijk en luister meer bij deze uitzending

    • OSINT is een afkorting voor Open Source Intelligence, een onderzoekstechniek waarbij informatie uit openbare bronnen verzameld en geanalyseerd wordt. Deze openbare bronnen zijn bijvoorbeeld openbare satellietfoto's, informatie van sociale media en data die door mensen verzameld is met hun eigen mobiele apparaat. Openbare informatie kan ook onbewust openbare informatie zijn, die eigenlijk niet openbaar hoort te zijn. Bovendien is het gebruik van geotaggen een belangrijk onderdeel van de onderzoeksmethode. Daarbij wordt de locatie van een foto of video achterhaald op basis van herkenningspunten.

    OSINT-methodes worden ingezet door onderzoeksjournalistiek, geheime diensten en opsporingsbureaus. Maar ook bij burgerjournalistiek is OSINT een belangrijk middel voor het verkrijgen van informatie, omdat de methode niet om extra hulpmiddelen vraagt. Door gebruik van openbare bronnen bij het ontkrachten of bevestigen van beweringen kan het publiek zelf gemakkelijk nagaan of een claim klopt.

    meer over Christiaan Triebert

    wie is Christiaan Triebert?

    Christiaan Triebert (1991) komt oorspronkelijk uit Friesland. Hij studeerde Internationale Betrekkingen en Filosofie aan de Rijksuniversiteit Groningen. Daarna ging hij naar Londen voor een master Conflict, Security en Development Studies aan King's College.

    Tijdens die studie in Londen werd Triebert uitgenodigd om mee te werken aan de onderzoeken van Bellingcat: het collectief dat onderzoek doet op basis van openbare bronnen. Voor hen maakte hij onder andere een reconstructie van de couppoging in Turkije aan de hand van Whatsappvideo's.

    Gedurende zijn jaren bij Bellingcat reisde Triebert de hele wereld rond om cursussen te geven over de steeds populairdere onderzoeksmethode van Bellingcat. Ook heeft hij gewerkt als correspondent voor onder andere Al-Jazeera, en was hij fotograaf in Oekraïne en Irak.

    In 2019 kwam hij onder contract bij The New York Times als onderdeel van het Visual Investigations Team. Met dit team won hij in 2020 een Pulitzer-prijs, voor het onderzoek naar de betrokkenheid van Rusland bij het doden van burgers tijdens de Syrische burgeroorlog. In 2022 won hij met zijn collega's wederom een Pulitzer-prijs, ditmaal voor verslaggeving over de vele dodelijke burgerslachtoffers bij Amerikaanse luchtaanvallen in Afghanistan, Irak en Syrië.

    VPRO Tegenlicht volgde Triebert in 2016 al voor de aflevering 'Digitale burgerdetectives'. Triebert was destijds vooral bezig met de Syrische burgeroorlog.

    © Hanna Hrabarska / VPRO

    meer zoals 'Trust Me, I'm a journalist'