Er is een wildgroei aan consultants, mede dankzij de managementcultuur van bestuurlijk Nederland. Een cultuur die bewust alle vakmensen heeft weggejaagd en vervangen door managers. Die verloren kennis en uitvoerders moeten vervolgens allemaal extern worden ingehuurd. Hoe vaker kennis extern wordt ingehuurd, hoe ‘dommer’ de Nederlandse overheid zelf wordt. Het is een neerwaartse spiraal die al veertig jaar gaande is, met alle gevolgen van dien. Ministeries voeren zelf weinig meer uit, nemen geen verantwoordelijkheid en zijn hun zelfvertrouwen kwijt.
De slimme student past wel op voor een traineeship bij de overheid. Het beeld van de ambitieloze ambtenaar is hardnekkig. Ondertussen vechten consultancybureaus om deze veelbelovende nieuwe professionals, met beloftes om ‘agile impact’ te maken voor verschillende stakeholders, de wereld te verbeteren via bootcamps en ‘synergy trajecten’ en natuurlijk met uitzicht op een riant salaris. Met een werkweek van tachtig uur, dat wel.
VPRO Tegenlicht spreekt met (aspirant-)consultants, denkers die het mechanisme achter de consultancy-industrie blootleggen, managers met spijt en de verdwenen ambtenaar met verstand van zaken. Voor deze allerlaatste televisieaflevering van het roemruchte VPRO-programma gaat Tegenlicht als kers op de taart een samenwerking aan met de theatergroep De Verleiders, die met hun voorstelling Bureau Buitenschot de relatie tussen overheid en consultant op satirische wijze blootlegt.