Tegenlicht

Het welvaartsevangelie

De term 'welvaartsevangelie' wordt door tegenstanders schamper gebruikt om een variant van de pinksterkerk aan te duiden, die de nadruk legt op succes en voorspoed in het hier en nu. Is dat het hele verhaal?

De pinksterkerk is wereldwijd aan een ongekende opmars bezig, die juist bij de middenklasse en hoger opgeleiden zeer succesvol is.

Tegenlicht wil meer weten en gaat op pad om te begrijpen wat deze kerken aan moderne mensen te bieden hebben. Een kwart van de 2 miljard christenen in de wereld is nu lid van een pinksterkerk - vergeleken met 6% in 1980 - en iedere dag komen daar 35.000 nieuwe leden bij.

Tegenlicht ging kijken bij twee van deze nieuwe kerken: de van oorsprong Australische C3 kerk in Amsterdam en de Redeemed Christian Church of God in Lagos (Nigeria). Welke ideeën, gevoelens en tactieken drijven de opmars van de snelst groeiende religieuze beweging ter wereld?

bijlagen

De pinkstergemeenschap bestaat uit duizenden verschillende kerken, maar alle leden delen het geloof dat de Heilige Geest een directe rol speelt in het dagelijks leven. Geloof in de duivel en bovennatuurlijk genezing gaan moeiteloos samen met moderne communicatiemiddelen en gratis carrièreadvies. De boodschap van de kerk is: Groei en Live Your Best Life! Haal het beste uit jezelf en bekeer wie je bekeren kan.

In de focus op expansie en meetbaar resultaat is de kerk - die door de pastors ‘gerund wordt als een business’ - de perfecte pendant van de neoliberale wereldmaatschappij. Maar wat zien moderne mensen precies in een kerk die een tiende van het inkomen vraagt als maandelijks bijdrage, gebruik maakt van commercials en popmuziek, en de bijbel promoot als ‘het beste management boek dat ooit geschreven is’?

In Afrika biedt de pinksterkerk voor veel arme mensen simpelweg steun in de strijd om het dagelijks bestaan en tevens de kans op rijkdom, want volgens veel predikers is God in staat om materiële rijkdom schenken aan iedereen die sterk genoeg gelooft en voldoende schenkt aan de kerk. Dit is een aantrekkelijk idee voor veel Afrikanen, die dagelijks worstelen met armoede en ongelijkheid. Maar de behoefte aan bijstand van de Heilige Geest in de dagelijkse 'rat race' is zeker niet beperkt tot Afrikanen alleen.

Ook bij C3 in Amsterdam bidden hoogopgeleide Nederlanders voor een lagere hypotheekrente of een promotie op hun werk. Bankiers, CEO’s en succesvolle zakenmannen dienen als rolmodellen in workshops, die als doel hebben om de Bijbel relevant te maken voor het leven in deze tijd. De pinksterbeweging lijkt goed aan te sluiten bij de materiële en spirituele behoeftes van miljoenen mensen in de hele wereld. Coaching door god zelf en de belofte van rijkdom en succes in onzekere tijden - waarin steun van familie en vrienden vaak ver weg is - spelen daarbij zeker een grote rol.

Regie: Bregtje van der Haak
Research:
Eva de Breed, Olufunmi Bankole, Henneke Hagen, Asonzeh Ukah
Camera & Montage: Maasja Ooms
Geluid: Rik Meier, Joris van Ballegoijen, Charles Kerstens
Productie:
Helen Goossens
Eindredactie:
Henneke Hagen/ Frank Wiering 

meer zoals 'het welvaartsevangelie'