Ze leven al lang niet meer, maar met moderne technieken is een verbluffende hoop informatie uit fossielen te krijgen over vroegere menssoorten. Jean-Jacques Hublin is daar een meester in.

'Veel van wat we dachten te weten over menselijke evolutie blijkt onjuist te zijn.'

Regisseur Gijs Meyer Swantee over Jean-Jacques Hublin

'Hublin was als kind heel blij dat hij andere werkelijkheden kon verkennen, buiten het hier en nu. Want dat hier en nu was een grauwe buitenwijk van Parijs waar het gezin was gaan wonen na hun vlucht uit Algerije. Zo'n andere werkelijkheid vond hij in fossielen, en nu is hij een van de meest vooraanstaande paleo-antropologen in de wereld. Hij werkt aan het Max Planck Instituut in Leipzig, vlakbij een plek waarvan de nazi's in de jaren dertig wilden aantonen dat daar de wieg van de moderne mens heeft gestaan.' (lees verder door op 'open' te klikken)

'Chinezen proberen nu hetzelfde te doen. Allemaal onzin, zegt hij. We zijn allemaal in Afrika begonnen. Wat is het voor man? Heel aardig, een kleine man met een grote auto en een grote, Russische vrouw. Hij leeft met zijn vak, is gefascineerd door eerdere menssoorten en hun culturen.' 

'Dat Instituut heeft het geld en de middelen om echt all the way te gaan, dat vertaalt zich in meer onderzoek, meer kennis. Onder meer met oeroud DNA van neanderthalers enzo. Dat is niet eenvoudig, maar het kán. Hij zegt: je moet proberen een boom te reconstrueren terwijl je alleen maar een plankje hebt, of nu dan twee plankjes. Hublin is daarin echt een voortrekker. Samen met zijn naaste collega Svante Pääbo, die naam zie je ook veel opduiken als het over ancient DNA gaat.'

leven en werk

Jean-Jacques Hublin (Frans Algerije, 1953) kreeg als kind een boekje over fossielen en wist het zeker: hij zou paleontoloog worden. En zo geschiedde. Hublin richt zich in zijn onderzoek op wat hij zelf een heel vreemde diersoort vindt: de mens. Hij wil weten hoe die zich over de aarde heeft kunnen verspreiden en wat er gebeurde met alle typen oermens die nu niet meer bestaan.

Maakte de moderne mens, die zichzelf 'de wijze, wijze mens' (Homo sapiens sapiens) heeft genoemd, korte metten met ze, of ging het anders? Er is nog veel te ontdekken over onze prehistorie, en Hublin is een van de mensen die daar grote stappen in zetten. Uit een tand of kies kan hij ongelofelijk veel afleiden over de eigenaar, al leefde die tienduizenden of zelfs honderdduizenden jaren geleden. Lees ook het artikel uit de VPRO Gids over een bezoek aan Hublin.

Hublin is één van de directeuren van het Max Planck Instituut voor Evolutionaire Antropologie in Leipzig. Wie de ‘managing director’ is, wisselt. Door te rouleren kunnen alle directeuren én directeur zijn én zich storten op hun eigen afdeling, hun mensen en natuurlijk het bijbehorend onderzoek.

De afdeling van Hublin draait om ‘human evolution’. Hij heeft die afdeling geheel naar eigen inzicht opgezet en ingericht – en was ook naar Leipzig gehaald om precies dat te doen. Dat betekende dat het een interdisciplinaire afdeling werd, waaraan niet alleen paleontologen werden verbonden maar onderzoekers uit verschillende disciplines. Volgens Hublin is dat de enige manier om onderzoeksvragen zoals hij die stelt te beantwoorden.

Card