Shye Ben Tzur, Jonny Greenwood, Rajahstan Express, Dyane Donck, Rima Khcheich, PIL, Cannonball Adderley, Simpson

opmerkelijke nieuwe releases

CD Junun (Nonesuch) - Shye Ben Tzur, Jonny Greenwood & The Rajahstan Express
Ja, we weten het, we zijn rijkelijk laat met deze aanbeveling. De plaat ‘Junun’ van de Israëlische componist Shye Ben Tzur, Radiohead-gitarist en componist Jonny Greenwood en de Indiase Rajasthan Express is namelijk alweer een dik half jaar uit. Sorry, we hadden ‘m even gemist. Maar na het afgelopen weekend konden we er niet meer omheen. Junun was namelijk de afsluiter van het fenomenale Le Guess Who?-festival in Utrecht. En wat voor een. Aan het begin van de show staan ineens de blazers van de Rajasthan Express op de trappen van de grote zaal van TivoliVredenburg. Ze stoken een vuurtje op dat een dik uur snoeihard blijft branden. Een draaikolk van ritmes neemt het publiek mee, dat maar mee blijft dansen op de deinende vloer van de zaal. Wat Junun zo sterk maakt, is het aan elkaar knopen van stijlen die eigenlijk niet bij elkaar ‘horen’. Greenwood brengt pop en elektronica in de mix. En Shye Ben Tzur verdiepte zich jarenlang in allerlei verschillende Indiase muziekstromingen, om ze vervolgens rücksichtslos en ruimhartig bij elkaar te flikkeren op deze plaat. Het levert, samen met de uitstekende muzikanten van de Rajasthan Express, een onthutsende ervaring op die je zelfs thuis op de canapé zeeziek maakt. Overigens, we hebben het concert van Junun opgenomen, dus dat is hier helemaal te horen op deze site, en op de radio. TK

LP Sounds that surround me (eigen uitgave) - Dyane Donck
Geluidskunstenaar Dyane Donck vroeg aan haar buren in Breda - waar ze haar studio heeft  in een multiculturele buurt - naar hun favoriete muziek. Met de namen die ze te horen kreeg ging ze verder op onderzoek uit - naar bronnen, gerelateerde muziek, enzovoort. Fragmenten daarvan, soms bewerkt, soms opgeknipt in snippertjes geluid, mixte ze met omgevingsgeluid, opgenomen met een zelfgemaakte ‘kunsthoofdmicrofoon’ die een surround-ervaring mogelijk maakt (wel luisteren via een koptelefoon, voor het maximale effect). Het resultaat is een niet per se ‘mooie mooie’ collectie stukken, en een wel zeer intrigerend geluidsavontuur, dat Dyane Donck letterlijk ‘my own music’ kan noemen. Uitgebracht op een grammofoonplaat in een fraaie hoes die versierd is met grafisch werk van Vera Meulendijks. Maar ook gewoon via bandcamp als digitale versie te vinden. AvN

CD Washwishni (Jazz in Motion) - Rima Khcheich
Zangeres Rima Khcheich staat bekend om haar warme en expressieve stem èn haar vermogen om de Arabische traditie te combineren met hedendaagse, westerse muziek. Op de CD Washwishni, wat in het Arabisch ‘fluister naar me’ betekent, vinden we vijftien vrij korte liedjes, waarvan de teksten (jammer genoeg niet in vertaling in het boekje te vinden) op licht  satirische wijze thema’s belichten die voor de jonge Arabische generatie (en trouwens: ook die van de jonge generatie van elders in de wereld!) van belang zijn: immigratie, oorlog, religie, revolutie, liefde. De meeste nummers van het album schreef Rima Khcheich samen met de Libanese kunstenaar Rabih Mroué. De muziek is vervolgens bewerkt door Maarten van der Grinten (gitaar), Maarten Ornstein (klarinet en basklarinet), Tony Overwater (contrabas) en Ruven Ruppik (percussie). Met fraaie bijdragen van Angelo Verploegen (trompet) en het Dudok Strijkkwartet. De komende weken te zien in Nederland: vrijdag 25 november in de Meervaart in Amsterdam, zaterdag 26 november bij Sijthoff in Leiden (duo met Tony Overwater), zondag 27 november in Korzo, Den Haag. AvN

CD Metal Box (Universal) - Public Image Ltd.
The Sex Pistols was de ultieme Engelse punkband. Luid, brutaal, lelijk en gevaarlijk. Maar na een paar jaar had frontman Johnny Rotten er wel genoeg van. De simpele punk werd gespeeld met een handjevol akkoordenschema’s en meer branie dan instrument-beheersing. Het genre was al snel over zijn hoogtepunt heen, en uit de rokende puinhopen ervan ontstond een nieuwe stroming. Nog kouder en meer paranoïde, maar ook experimenteler en muzikaal veel interessanter: de postpunk. Johnny Rotten, die inmiddels weer gewoon John Lydon heette, besloot een band op te richten die functioneerde als een bedrijf; strak hiërarchisch en zakelijk. Dat werd Public Image Ltd., één van de meest invloedrijke, vernieuwende en controversiële bands van het einde van de jaren 70 en het begin van de jaren 80. Hun sound was kil en afstandelijk, maar stond ook bol van de warme disco, dub en reggae-loopjes. En Lydon bleef Lydon en bracht dus met PIL de ultieme postpunk-klassieker uit: Metal Box (1979). Drie platen in een filmblik, stampvol experimentele gitaarmuziek waar je het ijskoud van krijgt. Deze bijna perfecte kolos is nu eindelijk, na jaren niet verkrijgbaar te zijn geweest, heruitgegeven. En dat werd tijd. TK

CD One for Daddy-O (Dutch Jazz Archive Series) - Cannonball Adderley
Een waardevolle release is dit live-album met twee concertopnames van saxofonist Cannonball Adderley. De eerste opname werd gemaakt in 1960 in het Concertgebouw in Amsterdam: een bezetting met Amerikanen en een Brit, met onder meer een geweldige uitvoering van Adderleys hit This Here. Opmerkelijk is ook de tweede opname op deze release: een concert uit 1966 dat Adderley gaf met een Nederlandse bezetting: Pim Jacobs, Wim Overgaauw, Ruud Jacobs en Cees See. Dit concert vond plaats in Theater Bellevue op verzoek van VPRO televisie, en gespeeld werden vooral de bekende tunes van Adderley (denk aan: Work Song). De beelden van de uitvoering zijn op een fragment na verdwenen, de audio werd teruggevonden door het Nederlands Jazz Archief. “A pleasant session”, schrijft Bert Vuijsje in de liner notes - en dat is een understatement.
Helaas geen online audio/video van gevonden, maar de onderstaande opname met Cannonball Adderley, trompettist Nat Adderley, blazer Yusef Lateef, pianist Joe Zawinul, bassist Sam Jones en drummer Louis Hayes geeft een klein beetje een indruk. MvH

CD The Four Seasons (Harmonia Mundi) - Sirius Viols
Heb je het over de Vier Jaargetijden, dan denkt bijna iedereen natuurlijk meteen aan Vivaldi - maar minstens een halve eeuw eerder schreef de Engelse componist en viola da gamba-speler Christopher Simpson ook al een meerdelig werk dat in de wisseling der seizoenen zijn inspiratie vindt. Fijne vroege barok, niet overdreven geornamenteerd, maar wel melodieus, meeslepend, verfijnd en héél prettig om - terwijl regen de ruiten striemt - bij het warme haardvuur de herinneringen aan lente en zomer op te roepen. Mooi, subtiel en gevoelvol gespeeld en opgenomen door Sirius Viols, het ensemble van de Duitse virtuoze gambiste Hille Perl. AvN