Wetenschap is op zijn mooist als ingewikkelde kwesties op eenvoudige wijze verklaard kunnen worden. Het wetenschappelijke forum Edge.org vroeg daarom wetenschappers en denkers om hun favoriete, elegante verklaring toe te lichten. Deze inzichten zijn opgenomen in het boek Dit verklaart alles. In VPRO Boeken vertellen David Nieborg, Stine Jensen en Hans IJzerman over hun favoriete verklaring.

In de jaren zeventig bedacht de Amerikaanse kunstenaar James Lee Byars (1932-1997) een kunstexperiment waarbij het de bedoeling was om honderd vooraanstaande denkers en wetenschappers in één ruimte op te sluiten en dat ze elkaar gewetensvragen zouden moeten voorleggen. Het experiment mislukte, omdat bijna niemand wilde meewerken.

De komst van het internet maakte het experiment van Byars een stuk praktischer. Het idee werd opgepikt door de Amerikaanse schrijver en literair agent John Brockman, gespecialiseerd in populair wetenschappelijke literatuur, die met Edge.org een digitale vrijdenkersplaats voor schrijvers, wetenschappers en filosofen oprichtte. Vanaf de lancering in 1997 gaan intellectuelen er met elkaar in gesprek, met verrassende nieuwe inzichten als gevolg.

Elk jaar stelt Brockman één vraag aan alle leden van het Edge netwerk, waarbij de antwoorden in een boek terechtkomen. In voorgaande edities waren dit vragen als: 'Wat denk je dat waar is, maar kun je niet bewijzen?', 'Waar ben je over van gedachten veranderd?' en 'Hoe verandert internet je manier van denken?' De vraag van 2012 was: 'Wat is jouw favoriete diepzinnige, elegante of mooie verklaring?' In het boek Dit verklaart alles delen 156 Nederlandse en internationale denkers hun antwoord op deze vraag.

In Dit verklaart alles zijn bijdragen opgenomen van (onder veel meer) sociaal psycholoog Hans IJzerman, gameonderzoeker David Nieborg en filosoof Stine Jensen. Zij komen in VPRO Boeken aan het woord over hun ideeën en observaties. En ze hebben een nieuwe prikkelende vraag geformuleerd. In onderstaand redactieveld kun je aangeven welke vraag zich het meest voor een nieuwe Edge editie leent.

Stine Jensen: Van welk inzicht zou je afwillen, ook al is het waar?

Hans IJzerman: Waarom bestaat kunst?

David Nieborg: Op welke vraag durf je het antwoord niet te geven?

Byars zei het al: 'Ik kan de vraag beantwoorden, maar ben ik intelligent genoeg om hem te stellen?' In het redactieveld kun je natuurlijk ook zelf zo’n typische Edge vraag achterlaten.