André Klukhuhn en Édouard Louis

Jeroen van Kan spreekt met André Klukhuhn (1940) over zijn nieuwe boek Berichten uit het feniksnest. Eindtijd of wedergeboorte. Wat kunnen wij leren van notoire ondergangsdenkers uit het interbellum? André Klukhuhn pleit voor een radicale verandering in ons denken en handelen om ons te verweren tegen een mogelijke ecologische crisis.

De grote uitdagingen op politiek, economisch en vooral ecologisch gebied hebben geleid tot een teneur van apocalyptisch denken: het einde van de wereld en de mensheid zou nabij zijn.

Klukhuhn bekijkt het ondergangsdenken vanaf de oudheid, maar hij heeft speciale aandacht voor vier denkers die geboren zijn in het fin de siècle en die in het interbellum bekendheid verwierven met hun cultuurpessimistische theorieën: Oswald Spengler, José Ortega y Gasset, Johan Huizinga en Sinclair Lewis. 

André Klukhuhn laat zien dat dit ondergangsdenken geen nieuw verschijnsel is: door de geschiedenis heen is vaak verkondigd dat het met de wereld gedaan zou zijn. Hij onderwerpt het cultuurpessimisme aan nader onderzoek: wat kunnen wij leren van het apocalyptische denken in het verleden?

Ook te gast is de jonge schrijver en socioloog Édouard Louis (1992) over zijn boek Ze hebben mijn vader vermoord: een uitzonderlijke aanklacht tegen de Franse staat én een aangrijpende liefdesbetuiging van een zoon aan zijn afgetakelde vader.

Louis keert terug naar het grauwe stadje van zijn jeugd en ziet met eigen ogen de schaamteloze uitbuiting en minachting van de Franse werkende klasse door de politieke elite.

Met nauwelijks verholen woede probeert Louis te doorgronden wat zijn vader als arbeider in zijn leven heeft moeten doorstaan. Zijn kijk op hun relatie, jarenlang geteisterd door schaamte, armoede en homofobie, zal er blijvend door veranderen.

‘Dit is het verhaal van mijn vaders leven en de gebeurtenissen die dat leven hebben verwoest, van zijn geboorte tot zijn naderende dood. Het is een poging om hem, en de wereld waarin hij leeft, te begrijpen. Dit is het verhaal van een man uit de arbeidersklasse, wiens verwachtingen, geluk, passies en dromen langzaam maar zeker verpletterd worden door de samenleving en de politiek. Dit is het verhaal van een man, of een persoon, on wie het in de literatuur bijna nooit draait.’ – Édouard Louis