De jury van de cover-1 wedstrijd (opdracht: Verzet) koos uit 254 inzendingen, waaronder verzette schaakstukken en veel oorlogsverzet de winnaar: Megan Hoogenboom.

Megan, gefeliciteerd!
'Bedankt, ik had het niet verwacht. Echt superleuk om te horen natuurlijk! Het is een mooi compliment dat wat ik gemaakt heb begrepen wordt en goed overkomt.'

Hoe kwam je op het idee voor dit ontwerp?
'Ik had het eigenlijk heel snel. De inspiratie kwam, naast het verzet en protest uit de jaren '40-'50, ook uit het grafisch ontwerp van die tijd. Ik vond het tof om dat te combineren met de letters ''v'', ''e'' en ''r''. De ''v'' staat namelijk ver van de ''r'' en de ''e'' overbrugt deze ruimte. De ''e'' duwt als het ware de ''r'' verder weg van de ''v''. Deze verwijzing naar ''ver'' en de verwijzing naar de stijl uit de jaren '40-'50 vormen de basis van het ontwerp. Op die manier combineer je twee ideeën in een cover.'

Heb je nog naar andere inzendingen gekeken?
'Ik moet eerlijk zeggen dat ik pas naar de andere covers heb gekeken toen ik mijn idee al had. Omdat ik graag mijn eigen ding wilde doen. Toen ik wel keek zag ik dat ik iets heel anders had gedaan dan de andere deelnemers en dat ik als een van de weinige met typografie aan de slag was gegaan.'

Ben je eigenlijk abonnee van de Gids?
'Ik ben tientjeslid, haha! Zo heet dat toch?'

Wat vind je van de covers van de VPRO Gids? Heb je een favoriet?
'Zeker. Toen ik jong was hadden mijn ouders de VPRO Gids, en die vond ik altijd heel tof. Ik ben toen twaalf jaar lang die covers gaan sparen. Dat is ook wel een beetje de reden dat ik grafisch ontwerper ben geworden. Ik wilde zelf namelijk ook de dingen maken die je vaak bij oude covers ziet. De allereerste gidsomslag die ik tof vond was de SPAM-cover.'

Heb je eerder meegedaan?
'Ik heb vorig jaar mee gedaan (zie afbeelding rechts) en als kind heb ik een tekening ingezonden voor de Achterwerkpagina. Ik kan het me niet meer goed herinneren, maar volgens mij was ik een jaar of acht en heb ik twee poppetjes getekend. Maar ik ben nu 29, dus dat is alweer even geleden!'

de winnaar

© Megan Hoogenboom

Het winnende ontwerp, door Megan Hoogenboom.

Juryrapport cover 1-wedstrijd

De inzendingen voor de cover 1-wedstrijd – thema: Verzet – leidden tot veel discussie binnen de jury, die uiteindelijk Megan Hoogenboom als winnaar aanwees.

Door Hugo Blom

Als we heel eerlijk zijn, hadden we er zelf ook een flinke kluif aan gehad, het ontwerpen van een cover met als onderwerp Verzet. Alle lof dus voor u, de 234 inzenders die hun vingers wel aan deze opdracht wilden branden. Ook alle lof voor degenen die ofwel het obligate wisten te omzeilen – het aantal WO II-gerelateerde inzendingen was boven verwachting laag – ofwel het obligate juist een mooie, hedendaagse draai wisten te geven: de WO II-gerelateerde ontwerpen die er wel waren, staken er bovenuit. We hadden wat te kiezen dit jaar, en dat leidde binnen de jury in ieder geval tot veel discussie. Oud nieuws, maar nog steeds relevant, is dat het ontwerpen van een voor- en achterkant een extra uitdaging vormt, maar wees gerust: u bent niet alleen.

Ander heuglijk feit is dat er dit jaar slechts één (1) piemel werd ingestuurd, of zullen we zeggen piemeltje? Nou ja, je moet het zelf weten Vincent van Oss, maar een #MeToo heb je zo aan je broek natuurlijk, als je die tenminste even aan wil trekken. Ook fijn was dat er niet heel veel Trumpiaanse toestanden waren, al geeft de beste man natuurlijk voortdurend aanleiding voor verzet, maar dat wil niet zeggen dat dit dan op de voorkant van de gids moet. Wat wel echt opviel was het relatief grote aandeel van de Vader en Moeder van het Vreedzaam Verzet, John en Yoko, terwijl het toch dik vijftig jaar geleden is dat zij dagenlang te bedde gingen in het Hilton Amsterdam. Jurylid Claudie de Cleen, zelf verantwoordelijk voor veel mooie illustraties in en covers voor de gids, verzuchtte nog: ‘Ik had wel gehoopt op iets gemaakt door een kind, iets met lekker veel gekras.’

Hoe het nou wel moet met voor- en achterkant laat dit ontwerp van Arne Brink zien (hieronder te zien in het kader eervolle vermeldingen). Wederzijds verzet, en zijn het nou aard- of Maagdenburger halve bollen? Hoe het ook zij, een prettig idee, dat we graag wat scherper uitgevoerd hadden gezien, nu is het nog te veel schets.

Wel goed in uitvoering is daar dan toch WO II. Het beeld is door Renske Cappers in het jaar 2025 geplaatst, wanneer cultuur alleen maar op de bon te verkrijgen is. Als het aan Halbe Zijlstra ligt tenminste, maar die heeft inmiddels wel iets anders aan zijn hoofd, en wij vinden de invulling van die bonnetjes net iets te beperkt als vertaling van Verzet. Kom eens echt in verzet, denken we. Alsof de duvel ermee speelt, is hier dan een Umwertung aller Werte, varkens verkopen mensenvlees. Een aardige cartoon van Jeanine Veenstra, met veel oneetbare delen. Jammer van de tekst, die was hier volstrekt overbodig, iets wat we ook dit jaar weer vaak hebben gezien. Liever geen tekst dan uitleg, deelnemers.

We maken nu even tempo, en springen naar de top vijf. Discussie over wat we zien is altijd een goed teken, dan gebeurt er wat, zoals bij het ‘voet-tussen-de-deur’-ontwerp van Looi Naaijkens. ‘Beetje Teun Hoks-achtige sfeer,’ aldus De Cleen. ‘Het heeft iets ouderwets, misschien ook door het schoeisel, de kleuren.’ Maar, wie verzet zich hier? En waar is de vrouw die in de schoenen stond? Veel vragen, te weinig antwoorden.

Opnieuw een man/vrouw, met een mooie combi van voor- en achterkant, goed en professioneel uitgevoerd door Jenna Arts. ‘De mannen zitten er nog steeds over na te denken, ondertussen neemt de vrouw het even over,’ aldus artdirector Beate Wegloop, ‘en in 2020 staan ze hier weer samen.’ ‘Nou, dat is helegaar niet slecht,’ vult De Cleen aan. Deze conversatie is een understatement voor: erg goed getekend, dit zou ‘m weleens kunnen zijn.

Tekst loopt verder onder de afbeelding.

© Anna Schouten / VPRO

Een selectie van de inzendingen

Marjolein Bastin maakte nooit iets voor de VPRO Gids, maar deze aquarel komt daar aardig bij in de buurt. Hij is van de hand van Ada van Zelm en De Cleen is bijna om: ‘Ik ben een sucker voor aquarel. Dat iemand lekker aan het schilderen is. Ik had ’m zelf wel andersom gedaan, omdat het dan net iets meer vragen oproept. Het is heel schattig. Mooi contrast met de kapotte potten. De cover staat hier op de achterkant.’ Met die laatste zin maak je dan opeens weer minder kans op winst.

Eerlijk gezegd hadden we op veel meer beelden van ‘iets met een hashtag’ gerekend. Is dat kruisje immers niet het pars pro toto van verzet tegen van alles aan het worden? Niet helemaal, want toch afhankelijk van het woord dat eraan vastzit. In de uitwerking van Niels Vrijdag zien we de hashtag als multi-inzetbaar symbool en dat is ‘best heftig’, aldus De Cleen. Aangevuld door Wegloop met: ‘Ik vind ’t een lelijk ding, de hashtag.’ Toch top vijf vanwege de kracht die er vanuit gaat.

Tekst loopt verder onder het kader.

eervolle vermeldingen

© Arne Brink
© Renske Cappers
© Janine Veenstra

Klik hieronder voor meer eervolle vermeldingen: de top vijf.

© Looi Naaijkens
© Jenna Arts
© Ada van Zelm
© Niels Vrijdag
© Pascale Guillou

We misten een echt idee. Subtiel, gelaagd, goed uitgevoerd, passend bij de stijl van de VPRO. Was het er niet? Het was er wel. Het woord ‘verzet’ over de hele breedte.

Een mooi ding, goed in het vlak, de sterke associatie met de Russische avant-garde van begin twintigste eeuw. Door van de letter een illustratie maken, klopt het idee en zien we subtiel typografisch verzet (in dubbel opzicht). Dit is universeel verzet. Dat was wat we zochten. Gefeliciteerd Megan Hoogenboom, je hebt gewonnen!

de jury

Illustrator Claudie de Cleen, artdirector Beate Wegloop en hoofdredacteur Hugo Blom