Een korte verhandeling over dromen.

1. Uw dromen betekenen iets, maar wat? Voor we de betekenis kunnen achterhalen, is het zaak dat de droom onthouden wordt. Leg potlood en papier naast uw bed. Noteer bij het ontwaken, ook als dat midden in de nacht gebeurt, meteen uw droom. Desnoods een paar steekwoorden. Bijvoorbeeld: schaap; hoepel; brand. Of: vader; lawine; muesli.

2. Volgens de Bijbel bestaan er voorspellende dromen. Denk aan de droom van de farao over de zeven magere en zeven vette koeien. Volgens de econoom Tomáš Sedlácek bevat deze droom de eerste macro-economische voorspellingen, waaruit we kunnen opmaken dat er een verband bestaat tussen dromen en macro-economische voorspellingen. Uw dromen kunnen macro-economische voorspellingen zijn en uw macro-economische voorspellingen kunnen dromen zijn.

3. Freud heeft inzichtelijk over de droom geschreven. In een voorwoord bij De droomduiding schreef ik: ‘De droom, voor zover wij hem willen duiden, is ook een voertuig om te herinneren en de herinnering is vaak de herinnering aan een krenking.’ Waarmee niet gezegd is dat alle dromen herinneringen zijn aan krenkingen.

4. Ik kan me mijn dromen zelden herinneren. Vermoedelijk is dat een zegen.

5. De gedachte dat dit universum een computersimulatie is, verschilt niet wezenlijk van de opvatting dat we in een droom leven. Dit voelt als een makkelijke uitweg. Zoals wanneer een romanschrijver zijn personage na een spannende scène laat ontwaken en het allemaal een droom blijkt te zijn geweest.

6. Als u niets weet te bespreken met uw geliefde is het altijd een idee om over zijn of haar dromen te spreken. De een spreekt liever over geopolitieke ontwikkelingen, de ander is meer ontvankelijk voor een discours over de droom. Het aangename van dat discours is dat men zich niet hoeft te houden aan verifieerbare feiten. Leugens bestaan niet in de droom. Ook de verzonnen droom is waardevol.

7. Nog nooit heb ik een natte droom gehad. Dat wil ik graag zo houden. Wel zou ik met lezers van de VPRO Gids een dromenclubje willen beginnen. We komen één keer per jaar samen – vaker lukt me niet – en we bespreken, zonder elkaar uit te lachen, elkaars dromen.