's Lands ontwerpers hadden het moeilijk met het thema van dit jaar: tweedeling.

Maatschappelijke onrust, een rapport van het Sociaal Cultureel Planbureau, interpretaties en mis­interpretaties door de landelijke dagbladen: wij wisten dit jaar zeker een goed onderwerp bij de horens te hebben met TWEEDELING. Hoogopgeleiden en laagopgeleiden ontmoeten elkaar niet meer, niet in de kerk, niet op het voetbalveld, niet bij de supermarkt, iedereen trekt zich terug in zijn eigen gated community, of die nu ommuurd wordt door torenhoge bonussen of door een negatieve geweldsspiraal.

Het moet gezegd: de inzendingen van dit jaar voor de ontwerpwedstrijd Cover 1 waren zeer divers. Natuurlijk doken er hier en daar speelkaarten op, daar waren we op voorbereid, maar verder had u zich uitgeput om de vertaling in beeld van dit ongrijpbare onderwerp zo poëtisch mogelijk uit te werken. 

Uit de 186 inzendingen selecteerden we er negentien die om allerlei redenen door mochten naar de tweede ronde. Appels en peren. Hoe vergelijk je een ei (afb. 1) met een berg gekleurde suikerklontjes (afb. 2). Het zal u misschien verbazen, maar dat kunnen wij heel goed. Over dat ei valt namelijk wel het een ander te zeggen. Bijvoorbeeld: WAAROM? Waarom een ei? Een gesplitst ei had dan nog meer voor de hand gelegen, maar dat is weer wat lastiger te fotograferen. En loopt die stippellijn op het ei nu rechtdoor? Dan is hij gephotoshopt (minpunt). Enzovoort. Over de suikerklontjes: ‘als ik mijn bril afzet, vervaagt het mooi en lijkt het op een eiland in zee.’ Pluspunt is ook dat we menen te zien dat de klontjes niet gephotoshopt zijn, maar handmatig gekleurd.

Wie de covers van de VPRO Gids een beetje kent, weet: overdaad schaadt. We hebben een uitgesproken voorkeur voor helder, strak, krachtig beeld. Gepriegel gaat op een cover al snel verloren, de boodschap wordt troebel. Jammer van al het werk dat Tjarko van der Pol in deze cover (afb. 3) heeft gestoken, er is goed over nagedacht en we hebben nog nooit zoveel tweedelingen op een plaatje bij elkaar gezien. Maar hoefden er echt maar één. Hetzelfde geldt voor Steef Wildenbeest (afb. 4), veel werk, maar het is geen cover.

4.Steef Wildenbeest

Eervolle vermeldingen zijn er ook dit jaar weer. Voor Patrick Meijboom die veel zorg heeft besteed aan hun constructie met de eettafel (afb. 5), waarin arm en rijk, ouderwets en modern gespiegeld worden. Aantekening: de tegenstelling smartphone – pepermolen, kennen wij niet. Ontroerend vond artdirector Beate Wegloop de negen portretten van Iris Oversier (afb. 6), en emotie is ook een plus. Lichte vertedering dan ook bij de poes met vissenstaart van Heleen van den Thillart (afb. 7) – poezen hebben altijd een streepje voor, dat weet u ook wel. 

6. Iris Oversier

7. Heleen van Thillart

We vielen voor de eenvoud van de tekening van Lianne van Baarsen (afb. 8). Elegant, niet te moeilijk, sympathiek. Tweede plaats, zo u wilt. Als vanzelf kwamen we zo uit bij de winnaar van 2015: Guda Koster (9), vorig jaar ook al top-3. De eerste associatie was ‘Twin towers’, als begin van een tweedeling die nog wel een paar decennia kan duren. Of het zo bedoeld was, geen idee. Sterk beeld, goed uitgevoerd, origineel, eigen stijl.
Als het werkt, dan werkt het en hebben wij daar niets meer aan toe te voegen. Chapeau.
 
De jury: illustrator en fotograaf Wendy van Santen, artdirector
Beate Wegloop en hoofdredacteur Hugo Blom

De winnaar en omslag van Gids 1: Guda Koster