VPRO Tegenlicht en VPRO Medialab presenteren: 555 Tegenlicht-uitzendingen van de afgelopen twintig jaar omgezet in een dataset, het 'archief van de toekomst'.

De toekomstverkenners van VPRO Tegenlicht onderzoeken de ontwikkelingen die de wereld in de eenentwintigste eeuw vormgeven. Ze staan in de frontlinie, waar nieuwe ideeën in politiek, economie, cultuur, technologie en wetenschap worden ontwikkeld, getest en bekritiseerd. Met filmische middelen en in gesprek met internationale denkers en doeners zoeken ze naar sporen van morgen in de wereld van vandaag. Dat levert een caleidoscoop van talloze perspectieven en vaak conflicterende toekomstvisies op.

VPRO Tegenlicht ontwikkelt nu met partners het ‘archief van de toekomst’, waarin 555 uitzendingen van de afgelopen 20 jaar samenkomen. 

kennis uit 555 uitzendingen binnen handbereik

dataset met behulp van AI en machine learning

Samen met ontwerpbureau Sudox en het Nederlands Instituut voor Beeld en Geluid ontwikkelden VPRO Tegenlicht en VPRO Medialab het ‘archief van de toekomst’. Het online archief gebruikt kunstmatige intelligentie en machine learning om alle 555 uitzendingen op nieuwe manieren beschikbaar en doorzoekbaar te maken. Met gebruik van algoritmes voor beeld- en persoonsherkenning en spraak- en tekstanalyse zijn alle uitzendingen gemaakt in de periode 2002-2022 omgezet in een dataset. Daarin kunnen gebruikers zelf zoeken naar specifieke fragmenten, citaten en zelfs losse shots.

De op tijdlijn en thema’s gebaseerde website is bedoeld voor alle geïnteresseerden, zoals scholieren, docenten, onderzoekers, studenten, kunstenaars en ontwerpers. Zij kunnen grasduinen, dwarsverbanden ontdekken en het materiaal zelf weer op hun eigen manier gebruiken, want de technologie is volledig open source.

genomineerd voor prix europa 2022

Het project Archief van de Toekomst is genomineerd voor de Prix Europa award in de categorie online media. Dit zijn de awards voor het beste online project van de Europese publieke omroepen.

interactieve installatie

Het VPRO Tegenlicht archief is ook de bron van een interactieve installatie die kunstenaar Richard Vijgen toont in Het Nieuwe Instituut in Rotterdam. Daarin kijkt een zelflerende computer naar de 555 VPRO Tegenlicht-uitzendingen. Door met het algoritme te spelen krijgt de bezoeker een idee van de mogelijkheden, maar ook van de beperkingen van computer vision en automatische beeldherkenning. Door interactie met de installatie leert de gebruiker hoe een algoritme kijkt en waar het specifiek op let. Wat zie je, wanneer je door de ogen van een computer naar het Tegenlicht-archief kijkt?

De installatie ‘20 jaar Tegenlicht. De toekomst door kunstmatige ogen’ van Richard Vijgen is van 20 februari tot 26 juni 2022 te zien in Het Nieuwe Instituut in Rotterdam. Aangepaste versies van de installatie zullen tevens om beurten bij diverse erfgoedinstellingen in Nederland te zien zijn.