‘Ik wil de aarde snappen, maar dat is maar één planeet, in één fase van zijn bestaan’, zegt Arwen Deuss. ‘Als je wilt weten hoe de toekomst eruitziet, is het handig om bijvoorbeeld naar Mars te kijken. Want die planeet lijkt in heel veel opzichten op de aarde, en in andere juist niet. Qua samenstelling is het echt ons kleine zusje. Maar Mars heeft geen magneetveld, geen noemenswaardige atmosfeer en voor zover we weten ook geen leven. Toch zien we dat er wel water heeft gestroomd. Leek Mars in het verleden nog meer op de aarde? Het lijkt er wel op. Aan het gesteente kunnen we zien dat er ooit een magneetveld was.’

Hoe zie je zoiets?
‘Gesteente dat stolt na een vulkaanuitbarsting, reageert op het magneetveld van dat moment, en dat kun je later aan de structuur zien. Op aarde kunnen we zo het magneetveld van het verleden bestuderen, en op Mars blijkt dat ook te lukken.’

En waarom is dat Martiaanse magneetveld verdwenen?
‘Als je heel simpel denkt, en Mars had dezelfde opbouw als de aarde, met een vloeibare ijzerkern en daaromheen een vaste mantel, dan zal daar net als bij ons een vaste binnenkern in zijn ontstaan, omdat het ijzer onder hoge druk al bij hoge temperaturen stolt. Naarmate die kern verder afkoelde, zal de solide binnenkern steeds verder zijn gegroeid. En omdat Mars een stuk kleiner is dan de aarde, zal dat afkoelen sneller zijn gebeurd dan hier. Zodra de hele kern vast is geworden, was er geen stroming in de buitenkern meer mogelijk, en het was die stroming die het magneetveld opwekte. Dus misschien zien we op Mars de situatie zoals die op aarde pas over een paar miljard jaar gaat optreden.’