ovt 4 oktober hele uitzending

OVT 4 oktober 2020

Deze week is OVT in Zeeland. Vanuit het Zeeuws Archief in Middelburg praten we over de Deltawerken, maar ook over hoe deze stad het epicentrum van de trans-Atlantische slavenhandel in de 17e en 18e eeuw was.

Verder: de historische kinderboekenweek, het verhaal achter de Kaapse leeuw, de grondlegger van het Deltaplan, de Puch in Den Haag, de muziek van Robert Long door Jan Teertstra, de column van Nelleke Noordervliet en meer.

Luister mee

Luister en kijk live mee door hier te klikken, of abonneer je op de podcast.

De podcast van OVT is te beluisteren via ►iTunes, ►RSS-feed of ►Stitcher
Lees hier meer over hoe je OVT als podcast terug kan luisteren op smartphone of computer.

Middelburg als centrum van de slavenhandel

De slavenhandel: dat was toch vooral iets van Amsterdam en de Gouden Eeuw? Nee dus. Niet de hoofdstad, maar Middelburg en Vlissingen waren het epicentrum van de vaderlandse handel in mensen, die vooral in de achttiende eeuw opbloeide.

Zo blijkt uit het archief van de Middelburgse Commercie Compagnie, een achttiende-eeuwse slavenhandelsonderneming. En dat materiaal is te vinden in de plek van waar we uitzenden: het Zeeuws archief.

We hebben het over de rol van Middelburg en Zeeland in de zogeheten trans-Atlantische slavenhandel met Hannie Kool-Blokland, directeur van het Zeeuws Archief, Gerhard de Kok, schrijver van het boek Walcherse ketens, en Ferdinand Ralf, initiatiefnemer voor het slavernijmonument in Middelburg.

De vader van het Deltaplan

Johan van Veen: maar weinig mensen kennen zijn naam. Toch is hij volgens Rutger Bregman een van de grootste Nederlanders aller tijden, passend in het rijtje van Willem van Oranje, Michiel de Ruyter en Aletta Jacobs. Van Veen is de grondlegger van het Deltaplan. Hij ontwikkelde al vanaf 1929 plannen om het land beter tegen het water te beschermen. Pas na de Watersnoodramp van 1953 werd er echt iets met die plannen gedaan.

Afgelopen week verscheen de herziene uitgave van de biografie van Van Veen en de auteur, Willem van der Ham, is te gast.

17e-eeuwse dominee tegen slavernij

Vanaf de kansel ging hij tekeer tegen gelovigen die het achtste gebod niet in acht namen. En preekte tegen de slavernij, want slavernij was mensendiefstal. Maar wat was de Middelburgse dominee Bernardus Smytegelt (1665-1739) nou? Een eigentijdse witte versie van Martin Luther King? Of vooral een boeteprediker tegen de zondige aard van zijn Zeeuwse medemensen?

Ad Tramper van het Zeeuws Archief komt vertellen over een eigenaardige rechtschapen predikant.

De Puch blijft ‘net als vroegâh’ in Den Haag

Het wordt gezien als hét icoon van de Haagse jeugdcultuur van de jaren ’60: de Puch. In ‘O o Den Haag’ bezong Harrie Jekkers het typische Haagse geluksgevoel zelfs als 'op m'n Puch een wijffie halen en daarna dansûh in de Marathon'. Maar de Puch dreigde uit het Haagse straatbeeld te verdwijnen, omdat het tweetaktbrommertje ook extreem vervuilend is.

Deze week werd echter bekend dat in ‘Puchstad’ Den Haag een speciale ontheffing komt voor de Oostenrijkse oldtimer, die dan – met mate – in de hofstad mag blijven brommen.  

Te gast over de Puch, Den Haag en ‘vroegâh’ is fotograaf en Puch-liefhebber Esther Langendam, auteur van het fotoboek Puchfeest.

Maarten Frankenhuis over de Kaapse leeuw: wapen van Oranje

Jarenlang lag hij in een donker depot, maar sinds kort is hij 200 dagen lang te zien in natuurhistorisch museum Naturalis in Leiden: de uitgestorven Kaapse leeuw. Dit prachtige beest vormt onderdeel van de tentoonstelling Van onschatbare waarde, ter ere van het 200-jarig bestaan van Naturalis. Het is de eerste leeuw die we in Nederland leerden kennen en hij stond vermoedelijk model voor het wapen van Oranje. Hoe kwam deze koning van het dierenrijk in Nederland en vervolgens in Naturalis terecht? En is dit dier dé Nederlandse leeuw?

We praten erover met Maarten Frankenhuis, oud-directeur van Artis.

De historische Kinderboekenweek

Het is u vast niet ontgaan in de berichtgeving over de laaggeletterdheid van Nederlandse kinderen: de Kinderboekenweek is weer begonnen!

Het thema van dit jaar is ‘En toen?’. Daarmee worden kinderen gemotiveerd om terug in de tijd te reizen met een boek. Een zaak die we van harte aanbevelen. 

Daarom in de uitzending schrijfster Elisabeth Mollema, die onlangs zo'n compacte tijdmachine schreef: De reis van Sofie Grossman.

De column van Nelleke Noordervliet

De column is deze week van Nelleke Noordervliet.

Bart recenseert een Libris-nominatie: Mar Oomen, 'Missievaders'

Onze vaste boekrecensenten Wim Berkelaar en Bart Funnekotter recenseren tot de grote uitreiking in Amsterdam elk één van de vijf genomineerde boeken voor de Libris Geschiedenis Prijs 2020. Deze week bespreekt Bart Missievaders van Mar Oomen.

Ad Tramper over topstuk uit het Zeeuws Archief

Archivaris Ad Tramper schuift aan met een topstuk uit het archief.

Live muziek van Jan Teertstra

Op zijn nieuwe album ‘Ik had op meer gerekend’ steekt Jan Teertstra de muziek van Robert Long in een nieuw jasje.

 

In de uitzending speelt Jan Teertstra een aantal nummers van deze plaat.

Abonneer je op de Tijdgeest-podcast

De podcast van Tijdgeest is te beluisteren via
iTunes 
RSS-feed 
Stitcher
Lees hier meer over hoe je podcasts kan luisteren op smartphone of computer.