OVT 10 april 2016
Hitlers volksraadplegingen; De dochter van Stalin; De column van John Jansen van Galen; Het nut van mensenoffers; Warhols roadtrip; Belastingontwijking; Gevangen in het Oranjehotel; Het Spoor Terug; De Westerbeek
Hitlers volksraadplegingen; De dochter van Stalin; De column van John Jansen van Galen; Het nut van mensenoffers; Warhols roadtrip; Belastingontwijking; Gevangen in het Oranjehotel; Het Spoor Terug; De Westerbeek
Hitlers volksraadplegingen; De dochter van Stalin; De column van John Jansen van Galen; Het nut van mensenoffers; Warhols roadtrip.
De wet van Godwin, dat in elke kwestie vroeg of laat Hitler of de nazi's erbij gesleept worden, bleek deze week ook weer van toepassing in het debat over het nut van referenda. 'Laten we naar 1936 kijken. Dan zie je dat veel dictators, waaronder Hitler, graag referenda hielden', aldus PvdA'er Elly de Jong eerder deze week. En wat blijkt, de fractievoorzitter PvdA Midden-Delfland heeft een punt. Hitler was verzot op volksraadplegingen.We praten erover met historicus Wim Berkelaar.
Je zult het maar zijn: de dochter van de grootste dictator van de twintigste eeuw. Svetlana Alliloejeva was het. Ze groeide als dochter van Stalin op achter de muren van het Kremlin. Ze was eigenwijs, intelligent, maar ook eenzaam, vooral na de zelfmoord van haar moeder. Ze wist niets van de gruweldaden van papa, en begreep ook niet waarom het ene na het andere familielid plotseling verdween. Pas als ze ouder wordt, beseft ze wat voor man haar vader was. Ze vluchtte naar Amerika en probeerde een eigen leven op te bouwen. 12 april verschijnt de biografie De dochter van Stalin van Rosemary Sullivan in Nederlandse vertaling bij De Geus. Stalinkenner Sjeng Scheijen las het en is te gast.
De column is deze week van John Jansen van Galen
In 1963 maakte de jonge Andy Warhol een roadtrip van New York naar L.A over de beroemde Route 66. Het was de tijd van de Campbell-soepblikken, Marilyn Monroe-zeefdrukken en vele billboards met reclame in felle kleuren. Warhol zag ze, onderging de ervaring van het reizen, en ontdekte zichzelf als toekomstig koning van de popart. Over Warhols reis schreef journaliste Deborah Davis Andy Warhols roadtrip, dat recent bij Meulenhoff uitkwam in vertaling. Amerikakenner Jan Donkers las het, en is te gast.
In veel vroege beschavingen waren mensenoffers een doodnormaal en noodzakelijk middel om de goden gunstig te stemmen. Maar voor historici blijft het een mysterie waarom die beschavingen toch tot zulke drastische maatregelen moesten overgaan – waarom moest een maagd, kind of slaaf gedood, terwijl vandaag de dag de goden genoegen nemen met kaarsjes, een schietgebed of ten hoogste een lam? Nieuw-Zeelandse wetenschapers denken na een groot onderzoek eindelijk een antwoord te hebben gevonden op die vraag. Te gast is godsdiensthistoricus Jan Bremmer, die het boek The Strange World of Human Sacrifice samenstelde en onderzoek deed naar mensenoffers bij de oude Grieken.
Belastingontwijking; Gevangen in het Oranjehotel; Het Spoor Terug; De Westerbeek.
De Panamapapers hangen als een molensteen om de nek van menig persoon die zogezegd creatief omging met belastingheffingen. Een vorm van creativiteit die al een lange geschiedenis kent, zo weet Roel Janssen. NRC-journalist en belastingstroomkenner Roel Janssen is te gast over de geschiedenis van de belastingontwijking.
Het Oranjehotel in Scheveningen was de meest beruchte strafgevangenis tijdens de Bezetting. Verzetsmensen en andere goede vaderlanders zaten er vast en werden hardhandig verhoord door de nazi’s. Deze week werd bekend dat er een herinneringscentrum komt. Het Oranjehotel wordt memorieplek van goed Nederland en fout Duitsland. Historicus Bas von Benda-Beckmann komt praten over het Oranjehotel.
264 jaar geleden sloeg het VOC-schip de Westerbeek kapot tegen de hoge kliffen van de Faeröer. Er kwamen elf bemanningsleden om, maar de overlevende Nederlandse schipbreukelingen zorgden voor een geboortegolfje op de archipel tussen Schotland en IJsland. Documentairemaker Marten Minkema reisde naar de Faeröer-eilanden, zocht naar nazaten van de dappere Hollanders, en reconstrueerde de stranding.