food for thought: Kenia, de moestuin van Europa

Dagelijks komt er veel voedsel uit Kenia binnen: sperziebonen, paksoi, sugarsnaps, basilicum, mango's en bloemkool. Wat ziet de Keniaan hier zelf van terug op zijn bord?

Teddy Tops, 18 april 2024

Een stabiel klimaat en extreem lage lonen (zo'n 2 à 3 dollar per dag) maken Kenia de gedroomde groentetuin van Europa. De Nederlandse consument is verwend met groenten en fruit die het hele jaar beschikbaar zijn, en in blokjes gesneden of kant en klaar als salade hier aankomen. 

In Kenia wonen 53 miljoen mensen - dat is drie keer zoveel als in Nederland, waarvan 80% onder de armoedegrens leeft. Meer dan 60% van de arbeidsbekwame bevolking is werkloos, het overgrote deel hiervan zijn jongeren. Schoolverlaters, die moeten helpen in het huishouden of op een andere manier thuis een bijdrage moeten leveren, en jonge vluchtelingen (600.000) uit omringende gebieden.

De gemiddelde jaarlijkse economische groei van het land bedraagt slechts 1% tegen een bevolkingsgroei van vrijwel 4%. Oorzaken hiervan zijn de achterblijvende landbouwproductie (door periodieke droogte) en de negatieve resultaten van een industrialisatiepolitiek die gericht was op het terugdringen van import. De afhankelijkheid van buitenlands kapitaal is groot, met een buitenlandse schuld van ca. 6 miljard dollar. Voor de Keniaanse export zijn wij het 5e exportland (cijfers Statista, 2020). Wij exporteren op onze beurt weer aardolie en -gas naar Kenia, voor hetzelfde bedrag als we groente, fruit, koffie, thee en bloemen inkopen. 

Alleen grote, buitenlandse landbouwondernemingen kunnen winstgevend produceren. Dat zit zo: na de grote landhervorming kregen de Afrikaanse boeren en veefokkers een eigen stuk land, maar die stukken land zijn veel te klein om rendabel te exploiteren. Soms zelfs te klein om in eigen behoefte te voorzien.

Handen en producten zat dus, op de 580.000 km2 grote moestuin van het Westen. Maar door te profiteren van die extreem goedkope arbeid, houden we onze eigen handen niet schoon terwijl we die mangoblokjes uit het plastic bakje peuteren. 

Food For Thought: Kenia - de groentetuin van Europa