Noorderlicht
Globaliserende Grappen Overal ter wereld zien mensen hùn gevoel voor humor als een exclusief onderdeel van de eigen cultuur. Grappen zouden daardoor onvertaalbaar zijn voor andere volkeren. Maar dat beeld strookt niet met de werkelijkheid. Het wereldwijde succes van Amerikaanse sit-coms laat zien dat humor culturele verschillen en taalbarrières kan overstijgen. Cultureel antropologe Giselinde Kuipers krijgt 200.000 euro subsidie om de globalisering van de Amerikaanse televisiecomedies te onderzoeken. Dat doet ze aan de hand van 5 comedies die uitgezonden zijn in 4 Europese landen: Nederland, Italië, Frankrijk en Polen. In 10 jaar tijd is Giselinde Kuipers uitgegroeid tot een ware humor-deskundige. Ze deed onderzoek naar het vertellen van racistische grappen en schreef een proefschrift over de sociologie van de mop, getiteld Goede Humor, Slechte Smaak, dat ook in een handelseditie is verschenen (2001). Ze is werkzaam aan de Universiteit van Amsterdam. Kuipers is een van de 82 jonge originele onderzoekstalenten die een Veni-subsidie ontvangen voor een nieuw onderzoeksproject. Tegelijk kregen 26 excellente wetenschappers een zogeheten Vici-subsidie toegekend. De Vidi-subsidies voor het ontwikkelen van een eigen onderzoekslijn waren afgelopen september al toegekend aan 79 jonge wetenschappers. ----- NIEUWSBERICHTEN Suiker Tegen Huntington Uit onderzoek met muizen is gebleken dat de suikersoort Trehalose kan helpen om symptomen van de ziekte van Huntington te verlichten. De werkzaamheid van de stof is nog niet uitgetest op mensen. De ziekte van Huntington is een erfelijke aandoening die delen van de hersenen aantast. Dat leidt tot onwillekeurige bewegingen en achteruitgang van verstandelijke vermogens, en leidt uiteindelijk tot een vroegtijdige dood. Een geneesmiddel is er nog niet. Japanse hersenonderzoekers kwamen tot hun ontdekking toen ze verschillende stoffen testten op genetisch gemodificeerde muizen met Huntington-achtige verschijnselen. Suiker bleek een positief effect te hebben; in het bijzonder de suikersoort Trehalose, die onder meer gebruikt wordt als zoetstof in kauwgom. Als de muizen een zwakke oplossing van Trehalose toegediend kregen, namen de symptomen af. Ook leefden ze 10% langer dan hun zieke soortgenoten. De onderzoekers hopen dat deze kennis helpt bij het ontwikkelen van medicijnen voor de mens. ***** Ecodrama Een internationale groep onderzoekers publiceerde vorige week in het gerenommeerde blad ‘Nature’ een artikel over de dramatische gevolgen van de opwarming van de aarde. In het slechtste scenario, zou 37% van alle plant- en diersoorten met uitsterven bedreigd worden. Alsof dat nog niet alarmerend genoeg is, kopten de kranten dat binnen 50 jaar al een kwart van de diersoorten is uitgestorven. De onderzoekers namen een steekproef van 1103 soorten uit verschillende streken wereldwijd. Via rekenmodellen hebben ze berekend wat de effecten zijn van klimaatveranderingen op deze soorten. Huub Schellekens, micro-bioloog en columnist van de Volkskrant, ergert zich aan de slordigheid van de kranten en plaatst grote vraagtekens bij de onderzoeksresultaten. ***** Overig nieuws over snelle deeltjes op het dak vindt u bij 'Nieuws'. ----- Spraakherkenning Het is al meer dan dertig jaar geleden dat er in het Evoluon in Eindhoven een aparaat stond dat reageerde op spraak. Bij het horen van zijn naam, bewoog de robot een lange arm richting de spreker. Sindsdien is er veel veranderd binnen de spraakherkenningstechnologie, maar niet altijd tot groot genoegen van de consument. Zo kwam eind jaren ’90 het eerste spraakherkenningssysteem voor het grote publiek op de markt. Philips hoopte met FreeSpeech, een dicteersysteem voor op de pc, aan de hoge verwachtingen van de consument te kunnen voldoen. Maar niets bleek minder waar. Wie ooit met spraaktechnologie heeft gewerkt, zal zich waarschijnlijk vooral het eindeloos trainen van de software herinneren. Dat moet gebeuren voordat het programma enigszins spraak kan verstaan. Bovendien bleek het dicteren van een tekst minder gemakkelijk dan gedacht: middenin een zin opnieuw beginnen, is er bij een spraakherkenningsprogramma niet bij. Na deze teleurstellingen blijft het opvallend stil rondom de spraaktechnologie en de perfecte herkenner lijkt er nog lang niet aan te komen. Toch wordt er nog steeds hard gewerkt om de techniek te verbeteren. En hoewel de herkenning allerminst optimaal is, zijn er toepassingen uit misschien wel heel onverwachtse hoek op komst. ----- BUITEN DE WETENSCHAP: Erik Jurgens over Rob Oudkerk ‘Niet Heleen van Royen heeft het gedaan, niet de media hebben het gedaan, maar de PVDA-fractie heeft het vertrouwen in mij opgezegd, en dat respecteer ik’. Met die woorden trad de Amsterdamse wethouder Rob Oudkerk vannacht af na een lange fractievergadering. Met zijn prostitueebezoek en het bekijken van pornosites op de gemeentelijke computer kon de fractie nog leven; zijn bezoek als klant aan de tippelzone aan de Theemsweg heeft hem uiteindelijk de das omgedaan. Zijn positie was onhoudbaar geworden. Dat was althans het oordeel van de collega’s in Amsterdam. Niet iedere partijgenoot is het daarmee eens. Aan de telefoon is senator en hoogleraar staats- en bestuursrecht Erik Jurgens.