Chili: protestliederen nog altijd actueel
Chili, een halve eeuw na de staatsgreep. Nina Jurna praat met Boris van der Spek, correspondent Latijns-Amerika, en oprichter van het Engelstalige media platform Chile Today. Ook in Chili klinkt de muziek als reflectie van de maatschappelijke en politieke realiteit. Dat was al zo in 1973, toen generaal Augusto Pinochet met een militaire staatsgreep de linkse president Allende afzette; er was toen een muziekstroming die de Nueva Canción Chilena heette - zangers die de oude bekende nummers van het Chileense platteland nieuw leven inbliezen, maar die ook enorm geëngageerd waren. Er werd gezongen over de misstanden en over de pogingen van Allende om politieke en sociale hervormingen te bereiken. Een van de bekendste zangers uit die tijd was Victor Jara - hij is door de militairen, kort na de staatsgreep, vermoord. Veel andere zangers uit die geëngageerde hoek zijn toendertijd gevlucht, geëmigreerd naar andere delen van de wereld. Victor Jara echter werd opgepakt, gemarteld en vermoord - de militairen onderkenden en vreesden de invloed van de muziek.
Bij protesten in 2019 werden de songs van Victor Jara opnieuw gezongen, bijna 50 jaar ná de staatsgreep dus. Niet verwonderlijk als je weet dat veel delen van de Chileense maatschappij nog steeds het resultaat zijn van de periode waarin de militairen de macht hadden: het onderwijsssysteem, het pensioensysteem, veel infrastructuur. Terwijl er breed behoefte is aan een echt nieuw Chili.
De song waarover Nina en Boris spreken is 'El derecho de vivir en paz' van Victor Jara. Geschreven als protestlied tegen de oorlog in Vietnam, maar 'Het recht om in vrede te leven' spreekt ook tegen elk ander onrecht.
Boris van der Spek maakt in 2023 een uitvoerige radio-documentaire over de staatsgreep van 1973 en alles wat daaruit is voortgekomen, ook over de wonden die toen zijn geslagen en die zelfs bij de jongere generatie nog altijd niet genezen zijn.
Voor meer muziek: zoek de speellijsten 'Latin Impact' in Spotify.
De songs in deze aflevering: https://bit.ly/VG_Latin_Impact
Latin Impact is een podcast van NPO Soul en Jazz en de VPRO.
Presentatie: Nina Jurna
Redactie: Charlie Crooijmans, Nina Jurna, Aad van Nieuwkerk
Productie: Jorinde Hiddema
Techniek: Bart Schulz