OVT
OVT 17 december 2017
Warschau, eind 19e eeuw. De gynaecoloog Franz Ludwig Neugebauer doet al jaren onderzoek naar mensen die lichamelijk tussen man en vrouw in vallen. Hij denkt dat ergens in het lichaam iets te vinden moet zijn wat ‘de ware sekse’ van het lichaam blootgeeft. Maar wat denkt de ‘hermafrodiet’ er eigenlijk zelf van? En hoe zou Neugebauers onderzoek de basis leggen voor het 20e-eeuwse concept van gender? Daarover gaat aflevering 6 van Tijdgeest.
Verder o.a. maankoorts, Mariaatje spelen met Jezuspop, de Chinese rechter Tie, een prehistorische reuzenpinguin, Wim Berkelaar met Boeken en in de documentaire Het spoor terug: Een vergeten Indische kampgeschiedenis, gemaakt door Pieter-Bas van Wiechen.
Maankoorts
Trump wil niet alleen de wereld, maar ook de maan aan zijn voeten. Bijna een halve eeuw na het Apolloavontuur wil de president de maan koloniseren om de Chinezen vóór te zijn, want ook de Volksrepubliek aast op de maan. Maar wat zochten de Verenigde Staten op onze maan, hoe belangrijk was de koude maanoorlog van toen, en is er een nieuwe maanstrijd op komst?
Govert Schilling komt praten over oude en nieuwe maandromen.
Mariaatje spelen met Jezuspop
Wellicht staat ook bij u alweer een gezellig kerststalletje onder de kerstboom. Een traditie die eeuwen teruggaat op de heilige Franciscus, die op de kerstavond van 1223 misschien wel voor het eerst een kerststal opbouwde, met een Jezuspop in de kribbe. Maar wist u dat voor Middeleeuwse nonnen ook buiten het kerstseizoen de Jezuspop een geliefd attribuut was?
Wij spreken erover met mediëvist Lieke Smits van de Universiteit Leiden.
Tijdgeest: Neugebauers zoektocht naar de ware sekse
Warschau, eind 19e eeuw. De gynaecoloog Franz Ludwig Neugebauer doet al jaren onderzoek naar mensen die lichamelijk tussen man en vrouw in vallen. In de volksmond worden deze mensen ‘hermafrodieten’ genoemd. Maar wetenschappers beschouwen de hermafrodiet als een mythisch wezen – een soort eenhoorn. Zij denken dat ergens in het lichaam iets te vinden moet zijn wat ‘de ware sekse’ van het lichaam blootgeeft. Maar wat denkt de ‘hermafrodiet’ er eigenlijk zelf van? En hoe zou Neugebauers onderzoek de basis leggen voor het 20e-eeuwse concept van gender?
Met hoogleraar gendergeschiedenis Geertje Mak en historica Fenneke Sysling, auteur van ‘De onmeetbare mens’.
Meer info: www.vpro.nl/tijdgeest
Lees hier het interview met Julie Blussé over Tijdgeest uit de VPRO Gids.
Rechter Tie
Hij is alweer vijftig jaar geleden overleden: Robert van Gulik, diplomaat, geleerde, sinoloog en schrijver. Van Gulik werd beroemd als auteur van de detectiveserie over ‘Rechter Tie’, gebaseerd op het leven van de Chinese magistraat genaamd Di Renjie die in de Tang-dynastie leefde (630 –700 na Chr.) Zijn werk is door miljoenen gelezen – in het Engels, Chinees, Nederlands en nog 26 talen. Afgelopen week herdachten het Ministerie van Buitenlandse Zaken en het Chinees Cultureel Centrum van Gulik met een speciaal programma.
Emeritus hoogleraar Chinese literatuur Wilt Idema las de dectectiveromans van van Gulik al op de middelbare school en is samen met dochter Pauline en kleindochter Marie-anne van Gulik te gast.
Prehistorische pinguïn
In Nieuw-Zeeland hebben paleontologen een nieuwe pinguïnsoort ontdekt, groter dan alle andere soorten tot nu toe. De gevonden pinguïn is zo lang als een volwassen mens en dateert van zo'n 60 tot 55 miljoen jaar terug. Het dier leefde net nadat de dinosauriërs waren uitgestorven. Wetenschappers presenteren de prehistorische reuzenpinguïn deze week in het vakblad Nature Communications.
Paleontoloog bij Naturalis in Leiden, Lars van den Hoek Ostende, praat ons bij over de vondst en het zogenaamde ‘gigantisme’.
Het spoor terug: Een vergeten Indische kampgeschiedenis
Het verhaal van de Indisch-Japanse familie Hiraki. Zij werden na de aanval op Pearl Harbor in 1941 hardhandig door de Nederlandse Koloniale overheid in Indië opgepakt en geïnterneerd. Een geschiedenis die ze langs vier kampen in drie verschillende landen zou leiden.
Een documentaire van Pieter-Bas van Wiechen.