OVT

OVT 19 februari 2017

In Nederland is er een groeiende groep mensen die vraagt om een herdefiniëring van ons VOC-verleden. Maar in de voormalig Nederlandse kolonie Sri Lanka wordt daar anders tegenaan gekeken. De letters VOC staan daar voor een sterk merk. Laura Stek ging voor OVT op zoek naar de zogenaamde Dutch Burghers - afstammelingen van VOC'ers - om te ontdekken hoe zij er tegenover staan.

nam-kind westerman

In de week van vernieuwd hevig protest tegen de gevolgen van de aardgasbevingen verschijnt het nieuwste boek van Frank Westerman: In het land van de ja-knikkers. Westerman is schrijver en zoals hij zelf zegt kind uit een NAM-gezin. Opgegroeid met de Nederlandse Aardolie Maatschappij vertelt Westerman in zijn boek over het NAM-geluk in Drenthe en -- later-- het NAM-verdriet in Groningen.
De schrijver is te gast

heilige vaders

De pausen: Je had er allerhande heiligen bij, en allerhande zondaars. Genade schenken en macht uitoefenen, dienen en heersen. Zo was Johannes XXIII een nederige hulpverlener van de zoekende gelovige en Johannes Paulus II de paus die zich erop voorstond het Sovjet-Rijk eigenhandig te hebben gesloopt. Wim Zaal beschreef hun loopbanen vanaf Petrus tot en met Franciscus in Heilige Vaders en komt vertellen over hun deugden en ondeugden.
Wim Zaal is te gast

column

De column is deze week van Nelleke Noordervliet.

goede hoop

Een  slavenbel, een apartheidsbordje en het affiche ‘Outspan bloedsinaasappels. Pers geen Zuidafrikaan uit!’. Het is allemaal te zien op de tentoonstelling ‘Goede Hoop’ over de gedeelde geschiedenis van Nederland en Zuid-Afrika in het Rijksmuseum. Die geschiedenis begon met Jan van Riebeeck in 1652 aan de Tafelbaai, het ging verder met onze boeren, de zogeheten Voortrekkers en verwilderde grensboeren, en het eindigde met ons protest tegen de apartheid en met onze liefde voor Mandela.
Historicus Martin Bossenbroek bezocht de tentoonstelling die onder meer werd samengesteld door conservator Martine Gosselink. Beiden zijn te gast.

slavenregisters openbaar

In de Surinaamse slavenregisters is het mogelijk om de levensloop te traceren van bijna iedere slaaf in de voormalige Nederlandse kolonie. Tenminste, in theorie, want in de praktijk zijn de registers helaas niet zo makkelijk toegankelijk en doorzoekbaar. Wetenschappers willen deze unieke historische bronnen daarom voor een breed publiek beschikbaar maken en zijn een crowdfunding-actie en vrijwilligersproject gestart getiteld: ‘Help mee! Maak de Surinaamse slavenregisters openbaar’.
Coen van Galen komt vertellen over de slavenregisters en hoe mensen kunnen meehelpen de archieven te ontsluiten. 

winnaar geschiedenis online prijs

Eens in de twee jaar wordt de zogeheten Geschiedenis Online Prijs uitgereikt. OVT nodigt de - op dit moment nog nietsvermoedende - winnaar uit voor een gesprek. 

De Jood als legitimatie

We kennen het fenomeen van de jood als zondebok. Maar er bestaat ook zoiets als ‘de jood’ als vrijbrief, bewijsstuk of rechtvaardiging. Niet-joden wenden joden namelijk graag aan als een nuttig argument ten behoeve van allerlei politieke doeleinden. Zo was er de jood die in de dagen van de Verlichting gold als te tolereren menssoort, als voorbeeld van wat tolerantie vermag. En zo is er de bedreigde jood die door populisten als Trump en Wilders te pas en te onpas erbij wordt gesleept om “the war against islam” verdedigen.
Historicus David Wertheim stelde samen met andere wetenschappers het boek ‘The Jew as Legitimation’ samen. Hij is te gast.

het spoor terug: dutch burghers in de vergeten kolonie

In Nederland is er een groeiende groep mensen die vraagt om een herdefiniëring van ons VOC-verleden. Maar in de voormalig Nederlandse kolonie Sri Lanka wordt daar anders tegenaan gekeken. De letters VOC staan daar voor een sterk merk. Laura Stek gaat op zoek naar de zogenaamde Dutch Burghers - afstammelingen van VOC'ers - om te ontdekken hoe zij er tegenover staan. Ze kwam onder andere terecht in een VOC-bejaardentehuis, uitsluitend bedoeld voor Burgher-dames. Ceylon-kenner Lodewijk Wagenaar, die zijn nieuwste boek Kaneel en Olifanten op de Dutch Burger Union presenteerde, geeft context en uitleg. 

Lees hier Laura Steks 'n Stukje VOC-mentaliteit in de VPRO Gids.