Profiel: Sunny Bergman

In 1994, na een studie filosofie in York en een paar rollen als actrice, komt Sunny Bergman bij de VPRO terecht. Ze maakt korte reportages voor Waskracht! en bijdragen voor compilatieprogramma's als Het Geluk van Nederland en De Toekomst, films waar dan al haar grote maatschappelijke betrokkenheid uit blijkt.

Seksualiteit is een terugkerend thema in het werk van Sunny. Zo reist ze de halve wereld rond voor haar serie Sunny Side of Sex, maar maakt ook een lange film (en boek): Sletvrees, waarin ze aantoont dat de seksuele revolutie niet voltooid is. Een vrouw die openlijk seksueel actief is wordt al snel een slet genoemd, terwijl mannen met soortgelijk gedrag stoer zijn.

In de documentaire neemt ze korte interviews op met alledaagse mensen over hun seksleven. Die gesprekken worden later nog een keer als miniserie geproduceerd: Tent & Seks. Het levert openhartige televisie op.

Bergman staat bekend om haar persoonlijke aanpak en egodocumentaires, maar dat is niet helemaal terecht. In de loop der jaren heeft Sunny Bergman een groot aantal documentaires gemaakt die niet met haar persoonlijk van doen hebben, zoals Het geluk van Nederland: Kent u armoede? en De toekomst: arm en rijk. In deze korte documentaire uit 2005 spreekt Bergman werkloze jongeren, medewerkers van de voedselbank en arbeidskrachten die werken voor minimumloon maar ingeruild worden voor de goedkopere Polen - tegenover het publiek van een benefietgala waar de mannen in pak lachend duizenden euro's doneren terwijl ze goede zaken doen met elkaar.

Het bekendste voorbeeld van Bergmans activistische werk is natuurlijk Zwart als roet, de spraakmakende documentaire over Zwarte Piet. Die film maakte veelal onuitgesproken racisme hoorbaar, en onzichtbaar racisme zichtbaar. In een opzienbarende scène filmt Bergman drie identiek geklede mannen (wit, licht getint en donker) die op klaarlichte dag in het Vondelpark een fietsslot forceert. Waar de witte jongen wordt geholpen (het zal wel de fiets van zijn vrouw zijn), komt bij de andere twee de politie erop af. De zwarte jongen vertelt dat hij oude vrouwtjes expres groet op straat, zodat ze weten dat hij niets duisters van plan is.

Ook in Wit is ook een kleur zien we een activistische Sunny terug. Ze neemt het zelfbeeld van witte mensen onder de loep en vraagt zich af waarom veel blanken boos of verontwaardigd worden als het debat over racisme wordt gevoerd.

Met Wit is ook een kleur roept Sunny mensen op om niet te oordelen, maar eerst naar jezelf te kijken. Zo worden problemen van 'de multiculturele samenleving' volgens haar bijvoorbeeld buiten de hogeropgeleide witte groep gelegd: ' Immigranten zijn het probleem, want die hebben moeite met integratie! En lager opgeleide PVV-stemmers, die zijn het probleem! Want die hebben racistische denkbeelden!' Opnieuw werpt ze daarnaast een blik op zichzelf. Wit is ook een kleur werd in 2016 uitgezonden.

Sunny Bergman vertrekt vaak vanuit haar eigen beleving. Zo maakte ze Yesterday's Future over toekomstdromen door haar studiegenoten na vijf jaar op te zoeken en te kijken wat ze nu doen, maar gaat ze ook bij haar ouders langs om te praten over het thema echtscheiding tijdens de thema-avond Verbroken verbinding.

In 2002 woonde ze een paar maanden met vriend en kind in een idyllische woongemeenschap om te ervaren hoe dat is, en een paar jaar later gaat ze op onderzoek uit met de vraag: wat doe je met je placenta? Het schijnt heel gezond te zijn om 'm op te eten, roergebakken met gember, knoflook en een beetje sojasaus - maar je kunt 'm ook in laten vriezen, voor later gebruik. En wat blijkt? Het bloed in de navelstreng bevat stamcellen die je later kunt gebruiken voor plastische chirurgie.

In 2007 werd Sunny in één klap een bekendheid: haar documentaire Beperkt Houdbaar kwam op tv. Daarin fileert ze het schoonheidsideaal (zijn vrouwen na hun 35ste niet meer mooi?), maar legt ook zichzelf onder een vergrootglas (waarom is het zo belangrijk mooi te zijn?). De documentaire heeft een enorme impact, iedereen heeft ineens een mening over Bergman. Dat is zo heftig, dat ze een burn-out krijgt. Intussen worden haar kinderen gediagnosticeerd met ADHD.

Vreemd, denkt Bergman, in andere landen hebben ze veel minder last van dat soort psychische ziektes. Het vormt de inspiratie voor haar nieuwe drieluik, Sunny Side of Spirit, dat in 2015 op tv komt. In deze serie reist Bergman naar Ghana, Taiwan en Brazilië om erachter te komen wat het verband is tussen spiritualiteit en geestelijke gezondheid, en hoe ze dat in andere landen aanpakken. Weer zo'n documentaire waarbij een persoonlijke kwestie als aanleiding dient om verschillende samenlevingen onder de loep te leggen.