De ruimte is nu nog van niemand. Geldt daar straks het recht van de sterkste, of kunnen we het beschaafder aanpakken?

Wordt de ruimte het nieuwe Wilde Westen, een militair slagveld? De ruimte is van niemand. Verschillende landen ontwerpen al ruimtekolonies, maar kun je er zomaar gaan bouwen? Anna Gimbrère spreekt ruimtejurist Frans von der Dunk, die zich hier zorgen over maakt. En ze is aanwezig bij de viering van de eerste zitting van het parlement van Asgardia, de eerste onafhankelijke ruimtestaat. Donald Trump kondigde de oprichting van Space Force aan. Generaal Kwast legt Anna uit dat ook het leger in de ruimte thuishoort. Winnen de idealen, of wordt de ruimte straks het strijdperk van grootmachten met commerciële belangen?

achter de schermen met Anna (6)

'Asgardia, "de eerste onafhankelijke ruimtestaat", was fascinerend. Heel bijzonder om mee te maken. Net als op het space cowboy gala was de grens tussen gekte en oprechte ideologische gedrevenheid heel vaag. Ik was er nogal sceptisch over. Ik wist dat de initiatiefnemer, een heel rijke Rus, een ruimte-natie wilde oprichten. Een waar iedereen welkom is, vanuit ieder land, onder het motto niet alle landen hebben geld voor ruimtevaart, dus niet alle aardbewoners kunnen een ticket naar de ruimte krijgen, en dat is niet eerlijk, dus dit wordt een natie waarin iedereen welkom is.' 

'Daarmee creëert hij een grote achterban voor het idee dat we ooit gaan leven in de ruimte. HIj heeft daar een hele filosofie over, heeft een grondwet laten opstellen, en dat soort dingen. Ik vond het eigenlijk gewoon een rijke Rus met een dure hobby. Het moest een koninkrijk worden, met deze man als koning. Dus ik dacht: wat een wacko. HIj bedoelt het allemaal, tja, bijna profetisch. Hij zal wel even voordoen hoe je een natie sticht voor iedereen. Met een ruimteschip waar iedereen in kan wonen. Eerst tweeduizend, dan tienduizend, dan verder. Ik had dat allemaal gehoord, en ik dacht echt: die is gek.'

'Toen kwamen we in Wenen, voor had hij daar de twee mooiste zalen van een prachtig paleis, een diner voor al zijn "onderdanen", de allerbeste opera- en popzangers van de wereld, kortom: hij had er een fortuin aan besteed, dat was duidelijk. Ik keek mijn ogen uit. En er liepen allerlei mensen, van heel rijk en naïef - "Ja, ik heb me opgegeven als minister van culturele zaken, om te zorgen voor kunst in de ruimte" - tot schuwe nerds met vet haar die eigenlijk ook niet wisten wat ze daar nou moesten. Maar ook serieuze mensen, zoals de Belgische astronaut Frank de Winne, die zich ook had opgegeven voor de ministerraad. En andere superslimme mensen die zich er echt serieus mee bezighouden. Met de juridische kant, de technologische kant. En meestal op vrijwillige basis, omdat ze de noodzaak ervan inzien. Net als bij Mars ONE, dat een realityshow op Mars beloofde, denk je eerst dat het een idioot plan is, maar ga je later toch serieuze kanten zien.'

Hoe bouw je een maanbasis?

wist je dit?

permanente maanbases

Tot nu toe is het record 'overleven op het maanoppervlak' een kleine drie dagen, en dat is al weer bijna een halve eeuw geleden gevestigd. Maar er zijn volop plannen voor permanente vestiging. Wij Europeanen hebben die ambitie, net als de VS, Rusland, Japan, de Verenigde Arabische Emiraten en China. Elon Musk wil er met zijn bederijf SpaceX 'zo snel mogelijk' een realiseren, China mikt op een bemand internationaal onderzoeksstation op de maan, ook al met een onduidelijke tijdlijn. Hoe makkelijk wordt het om zo'n maanbasis te realiseren? Bekijk de video hierboven of lees er meer over bij BBC Future.

morgen gebeurt het

Fantaseren over kolonies buiten de aarde gebeurde al een tijdje, maar nam in de jaren vijftig, toen het ruimtevaarttijdperk op aanbreken stond, pas echt een hoge vlucht. Inmiddels zijn er duizenden boeken, films, tv-series, games en andere bedenksels over dit thema, van totaal uit de lucht gegrepen tot redelijk plausibel. Vind je het leuk om je daarin te verdiepen? Hier een lijst van 17 'beste' ruimtekolonisatieboeken. En wil je even zien hoe een Nederlandse science fiction over een ruimtekolonie met de techniek van de jaren vijftig eruitziet, kijk dan naar deze aflevering van de serie Morgen gebeurt het, uit 1958.

koning van Asgardia

Wat het staatshoofd van Asgardia, de eerste Space Nation, voor iemand? Om te beginnen een steenrijk iemand. Igor Ashurbeyli (1963) is afstammeling van een Azerbeijaanse adellijke familie. Hij richtte een softwarebedrijf op toen de Sovjet-Unie uiteenviel en het kapitalisme zijn intrede deed, was actief in de Russische defensie-industrie en profileert zich nu als voorvechter voor een vreedzame ruimtesamenleving. Het is een democratie, maar wel een waarin het staatshoofd de macht heeft het parlement te ontbinden. In Asgardia zijn geen politieke partijen, aldus Ashurbeyli in de uitzending, 'want die zorgen alleen maar voor verdeeldheid.' En: 'Ook religies zijn vaak de oorzaak van bloedige gevechten geweest.' Die zijn dus verboden. 'Daarom zie ik geen reden waarom in Asgardia gevechten zullen uitbreken.' Simpel toch? Voor een wat kritischer beschouwing: lees dit artikel van Bill Harby bij de BBC

space force

In de ruimte wordt lekker samengewerkt, zou je denken als je naar het ruimtevaartnieuws kijkt. Russen lanceren Amerikaanse astronauten, het International Space Station heeft bemanningsleden uit allerlei landen en de Chinezen willen iets internationaals op de maan gaan doen. Heel anders klonk het toen president Trump vorig jaar aankondigde een 'Space Force' te gaan oprichten. De wereld reageerde verontwaardigd. Oorlogstuig in de ruimte, dat mag namelijk helemaal niet van het Ruimteverdrag dat ook de VS in 1967 ondertekend heeft. Breekt er een nieuw tijdperk aan, waarin staten elkaar kunnen bestoken met ruimtewapens? Niet echt. Ruimtevaart en militaire zaken zijn altijd innig met elkaar verbonden geweest, alleen al omdat er raketten bij komen kijken. En in het geniep gebeurt er waarschijnlijk veel meer militairs dan we weten. Ruimtevaartdeskundige Hans van der Lande weet er meer van, en vertelde erover in het NOS Radio 1 journaal

meer wilde ruimte