In de zesdelige VPRO-serie Sander en de kloof heeft Sander Schimmelpenninck een missie: de vermogens- en kansenongelijkheid in Nederland aan de kaak stellen.

wekelijks t/m donderdag 24 februari 2022 om 21.00 uur op NPO 3

Sander en de kloof gaat over de steeds maar groeiende kloof tussen arm en rijk en maakt inzichtelijk welke gevolgen die vermogensongelijkheid heeft voor onze maatschappij.

Sander Schimmelpenninck komt uit een vermogend adellijk geslacht en maakt zelf deel uit van de economische elite. Hij kent het leven in deze kringen van binnenuit en kan zich flink ergeren aan hoe het er in de wereld van de allerrijksten aan toegaat. Zij kunnen in Nederland namelijk heel makkelijk kapitaal doorgeven aan hun kinderen, die op hun beurt, zonder er iets voor te hebben gedaan, ook rijk worden én blijven. Is succesvol zijn nog wel een kwestie van hard werken, of gaat het er steeds meer om op welke plek je wieg heeft gestaan?
 
In Sander en de kloof spreekt Schimmelpenninck de haves en de havenots over hun kansen op de woningmarkt, in het onderwijs en de gezondheidszorg.

Hij spiegelt de levens van jongeren die rijk geboren zijn, vastgoedmiljonairs, succesvolle ondernemers en bitcoininvesteerders aan de levens van ‘gewone’ Nederlanders. Hoe kijken de verpleegkundigen, de huurders, en ploeterende zzp’ers naar de kansen die zij hebben in de huidige maatschappij? Hoeveel kennis hebben zij van het systeem dat hen benadeelt?

De mythe dat je van een dubbeltje een kwartje zou kunnen worden, is steeds moeilijker vol te houden.

dit zijn de 6 afleveringen van Sander en de kloof

1. de plek van je wieg

Verreweg het grootste deel van de privévermogens bestaat uit geld waar niet voor gewerkt is, geld dat verkregen is door middel van erfenissen of schenkingen. Sander Schimmelpenninck vraagt zich af hoe eerlijk ‘gelijke kansen’ zijn, wanneer een deel van de mensen een voorsprong krijgt van hun ouders. En hij onderzoekt zijn eigen positie, hoe belangrijk is de plek waar je wieg staat? Lees meer

Uitzending: donderdag 20 januari, 21.00 uur, NPO 3

2. een eigen huis

Mensen met vermogens stapten de laatste jaren massaal in ‘de pandjes’ en konden, dankzij de fiscaal vriendelijke behandeling van het rendement, hun vermogen laten groeien. Daarnaast worden kinderen van rijke ouders door middel van een 'jubelton' op voorsprong gezet, terwijl steeds meer starters en huurders zónder financiële hulp geen betaalbare woning meer kunnen vinden. Hoe dichten we deze woonkloof? Lees meer

Uitzending: donderdag 27 januari, 21.00 uur, NPO 3

3. kansen zijn te koop

Kinderen van ouders met een laag inkomen beginnen op de basisschool al met een achterstand. Een achterstand die niet meer in te halen is gedurende hun schoolcarrière. Ondertussen sturen rijke ouders hun kinderen naar dure privé- en kostscholen, waar een uitzonderlijk onderwijs curriculum wordt gehanteerd. Kunnen vermogenden het succes van hun kinderen op die manier zeker stellen? Lees meer

Uitzending: donderdag 3 februari, 21.00 uur, NPO 3

4. geld werkt harder dan jij

Het wordt steeds moeilijker om van een dubbeltje een kwartje te worden. Alleen in het bezit zijn van talent en intelligentie is onvoldoende; het gaat vooral om de vraag of je de kans krijgt die twee te benutten. Nu werken steeds minder loont, vraagt Sander zich af of de rijken het écht zelf hebben gedaan. Of hebben ze voornamelijk op een slimme manier gebruik kunnen maken van het systeem?  Lees meer

Uitzending: donderdag 10 februari, 21.00 uur, NPO 3

5. gezond kapitalisme?

Ook in de gezondheidszorg is er een kloof. Rijken lijken betere toegang te hebben tot zorg en ze worden gemiddeld zeven jaar ouder dan de minder gefortuneerden. Hoe zorgen we ervoor dat iedereen kans blijft maken op een gezond leven?  Lees meer

Uitzending: donderdag 17 februari, 21.00 uur, NPO 3

6. laat je horen!

Nu de kloof tussen arm en rijk steeds groter wordt, is er behoefte aan vermogende mensen die zich inzetten voor de maatschappij. Maar waar zijn ze? Sander vraagt zich af waarom er zoveel 'vermogensschaamte' is terwijl er ook verantwoordelijkheid genomen kan worden voor de steeds groeiende ongelijkheid. Hoe kunnen we dit systeem zo inrichten dat het eerlijk wordt voor iedereen?

Uitzending: donderdag 24 februari, 21.00 uur, NPO 3

ter verduidelijking

Sander en de kloof start donderdag 20 januari. Tegelijkertijd kunnen mensen Sander Schimmelpenninck deze weken zien en horen in een commercial op televisie en radio, iets waarvan de VPRO vooraf niet op de hoogte was. 

Wel was bekend dat Schimmelpenninck naast presentator ondernemer is en andere werkzaamheden verricht. De VPRO heeft om diverse redenen samen met Sander Schimmelpenninck een serie gemaakt over de kansen- en vermogensongelijkheid binnen Nederland. De VPRO is blij met de serie die onafhankelijk tot stand is gekomen onder redactionele verantwoordelijkheid van de VPRO. 

Anouk Kamminga, hoofdredacteur VPRO: 'Ik ben trots op de serie Sander en de kloof. De serie kaart een belangrijk onderwerp aan dat wij als VPRO graag op de agenda willen zetten. We wilden deze serie met Sander maken op basis van zijn eerder verschenen boek Elite gezocht en zijn uitgesproken mening hierover in het publieke debat. Ik was onaangenaam verrast door zijn deelname aan de commercials. Ik hoop niet dat het afleidt van de belangrijke boodschap van de serie, namelijk dat de kern van kansenongelijkheid de vermogensongelijkheid is.'

Sander Schimmelpenninck: 'Als columnist, podcastmaker, presentator en zelfstandig ondernemer heb ik verschillende werkzaamheden. Sommige zijn ideëel, andere journalistiek en weer andere commercieel. Hoewel ik die rollen zelf goed kan scheiden, begrijp ik dat dat voor het grote publiek niet altijd duidelijk is. Nu ik te zien ben in een commercial van een pensioenbank, in aanloop van de lancering van mijn nieuwe serie Sander en de kloof moet ik constateren dat ik onvoorzichtig ben geweest.'

'Ik betreur het dat er nu een verkeerd beeld kan ontstaan, en twee zaken, die niets met elkaar te maken hebben, door elkaar heen kunnen gaan lopen. Ik wil benadrukken dat er geen enkel misverstand kan bestaan over mijn integriteit, oprechte zorg en betrokkenheid bij het onderwerp vermogensongelijkheid, waar ik al jaren, tegen mijn financiële eigenbelang in, over schrijf en spreek.'

'Ik heb afgelopen jaar, samen met een geweldig team, met veel liefde en plezier gewerkt aan een persoonlijke serie die een groot maatschappelijk probleem aankaart: de grote vermogens- en kansenongelijkheid in Nederland. Graag word ik, net als iedereen, beoordeeld op de inhoud van mijn werk, en niet op vooroordelen of beeldvorming.'

deze mensen maakten Sander en de kloof:

presentatie
Sander Schimmelpenninck
 
redactie 
Jody Geerling
Fleur Amesz
Thysa Beekman

camera
Jacko van ’t Hof
Bart Stoffels

geluid
Joris Schouten
Erik Muller

montage
Joel Hielckert
Rienk Leendertse

regie
Martijn Nijboer

eindredactie
Ellen Vloet

uitvoerend producent
Sjoerd van Ommen

hoofdredactie
Stephan de Haas

productieleiding
Marloes van Rijn

producer
Inge Peters

vormgeving
Jeroen Kolkman

productiebedrijf
CCCP Televisie

producent
Mattias Schut

eindredactie VPRO
Lotje IJzermans

productieleiding VPRO
Karin Vermeulen

marketing en communicatie VPRO
Wieneke Mulder 
Innes van den Heuvel

online redactie VPRO
Elmar Veerman
Joey Frankhuisen

social media VPRO
Dewi Oudijk